Έκθεση 2ης αποστολής, Βραδέτο 2019

Ο σύλλογος ολοκλήρωσε την συγγραφή της αναφοράς σχετικά με τη 2η αποστολή του στο Βραδέτο, στη νότια μεριά της Τύμφης.

Ο Πρωτέας είχε οργανώσει και το 2018 αποστολή στο γραφικό χωριό. Τη 2η φορά η δράση έγινε από 25 μέχρι τις 28 Οκτώβρη 2019. Οι στόχοι ήτανε η κατάβαση στο βάραθρο της Νύφης (-293 μέτρα) σε συνδυασμό με τη φωτογράφηση και τη χαρτογράφηση του, ο οποίος και επετεύχθη. Παράλληλα στους στόχους ήτανε και η εξερεύνηση του βαράθρου της Σκάλας που δεν είχε εξερευνηθεί την προηγούμενη φορά.

Ενημερωθείτε από την έκθεση αναφοράς σχετικά με τις λεπτομέρειες της αποστολής, τη γεωγραφία και τη γεωλογία της περιοχής, το χρονικό εξερευνήσεων στην Τύμφη, χαρτογραφήσεις, αναλυτικές περιγραφές σπηλαίων με φωτογραφικό υλικό και φυσικά το ημερολόγιο αποστολής:  Vradeto_report

Σειρά online παρουσιάσεων από τον Πρωτέα!

Ο σύλλογος μας ξεκίνησε την πρωτοβουλία να πραγματοποιήσει online ομιλίες μέσω streaming. Παρακάτω παρουσιάζουμε τους ομιλητές και τα θέματα που παρουσίασαν:

Όλυμπος: Κοιτώντας πέρα από τις κορυφές, ομιλητής: Μιχάλης Στύλλας

Ο Μιχάλης Στύλλας είναι διδάκτωρ Γεωλογίας (Α.Π.Θ.) με μεταπτυχιακό στην Ωκεανογραφία (Oregon State University). Τους περισσότερους μήνες του χρόνου ζει στον Όλυμπο, ως υπεύθυνος του καταφυγίου «Χρήστος Κάκκαλος» και με βάση τον Όλυμπο πραγματοποιεί συχνά ταξίδια σε ψηλά βουνά σε όλο τον κόσμο. Είναι ένας από τους εννέα Έλληνες ορειβάτες, που κατάφεραν το 2004 να ανέβουν στην ψηλότερη κορυφή του κόσμου, στο Έβερεστ. Όπως λέει ο ίδιος “Το 2016, αναζήτησα μεταδιδακτορικό (post doc) και κάποια χρηματοδότηση για να μελετήσω τις κλιματικές αλλαγές στον Όλυμπο. Όπερ και εγένετο.Ο παγετώνας, όπως αλλάζει το κλίμα και αυτός λιώνει, αφήνει τελικά κάποια υπολείμματα, κάποιες «τελικές θέσεις», που στην επιστημονική ορολογία λέγονται μοραίνες. Στον Όλυμπο ήταν πολύ εμφανή τα σημάδια αυτών γιατί ήταν πολύ πρόσφατος ο παγετώνας- υπάρχουν ακόμη «αιώνια χιόνια» στα Μεγάλα Καζάνια του Ολύμπου, ως υπολείμματα του τελευταίου παγετώνα που υπήρχε εκεί έως τον 13ο αι. μ.Χ. Και στα τέλη του 19ου αιώνα οι πρώτοι χαρτογράφοι και γεωλόγοι επισκέπτες του Ολύμπου αναφέρουν μόνιμους πάγους στα Μεγάλα Καζάνια, υπολείμματα των παγετώνων της Μικρής Παγετωνικής Περιόδου (Little Ice Age).”

Το χρυσοφόρο Παγγαίο και αρχαία μεταλλεία, ομιλητής: Μάρκος Βαξεβανόπουλος

Το όρος Παγγαίο παρουσιάζεται στα γραπτά των αρχαίων συγγραφέων ως μία από τις πλέον χρυσοφόρες περιοχές του ελληνικού χώρου. Ο Ηρόδοτος περιγράφει την πορεία του Ξέρξη που περνά από τα φρούρια των Πιερέων αφήνοντας στο δεξί του χέρι το Παγγαίο, όρος απέργων (κατεργαστών), μέγα και ψηλό, με μεταλλεία χρυσού και αργύρου. Θα παρουσιαστούν τα αρχαία μεταλλεία και οι μεταλλουργικές θέσεις καθαρισμού και εκκαμίνευσης του μεταλλεύματος που μελετήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή του Παγγαίου.                                                                                      Ο Μάρκος Βαξεβανόπουλος απέκτησε το πτυχίο και το μεταπτυχιακό του στη Γεωλογία στο Τμήμα Γεωλογίας του Α.Π.Θ., ενώ το 2017 ολοκλήρωσε στο ίδιο τμήμα τη διδακτορική του διατριβή με θέμα «Αρχαία μεταλλευτική δραστηριότητα στο όρος Παγγαίο». Έχει συγγράψει αριθμό εργασιών και έχει πραγματοποιήσει παρουσιάσεις σε διεθνή συνέδρια σχετικά με την αρχαία μεταλλευτική και μεταλλουργία, καθώς επίσης με την αρχαία λατόμευση, την αναζήτηση αρχαίων πρώτων υλών, τη σπηλαιολογία και την παλαιοντολογία. Έχοντας βαθιά γνώση του Παγγαίου και των μεταλλείων του, η παρουσίασή κινείται γύρω από τη διδακτορική διατριβή του.

Ξενάγηση στον κόσμο των νυχτερίδων, ομιλητής: Παναγιώτης Γεωργακάκης

Οι νυχτερίδες είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε αριθμό ειδών ομάδα θηλαστικών στη γη. Εν τούτοις, είναι απεχθείς σε πολλούς ανθρώπους του δυτικού κόσμου, λόγω του νυκτόβιου χαρακτήρα τους και των παρανοήσεων που τις συνοδεύουν. Θα παρουσιαστούν στοιχεία της βιολογίας των χειροπτέρων και θα αναπτυχθούν οι σχέσεις τους με τον άνθρωπο, κυρίως όσον αφορά την επιστημονική τους σημασία, την οικονομική τους αξία αλλά και το υγειονομικό τους ενδιαφέρον. Επίσης, θα συζητηθούν οι ανάγκες προστασίας των νυχτερίδων και διαχείρισης των βιοτόπων τους και θα παρουσιαστεί το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE GRECABAT το οποίο υλοποιείται στην Ελλάδα από διάφορους φορείς, αλλά και σε συνεργασία με τους σπηλαιολόγους της χώρας.             Ο Παναγιώτης Γεωργιακάκης σπούδασε Βιολογία στο ΕΚΠΑ και ακολούθως Διαχείριση Παράκτιων και Χερσαίων Βιολογικών Πόρων – Περιβαλλοντική Βιολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Το 2009 ολοκλήρωσε τη Διδακτορική του Διατριβή με θέμα: “Γεωγραφική κατανομή, ακουστικός προσδιορισμός και οικολογία των χειροπτέρων της Κρήτης”. Από το 2002 ασχολείται συστηματικά με την οικολογία, τη συστηματική και τη διαχείριση των νυχτερίδων στην Ελλάδα και την Κύπρο. Ερευνητική του στέγη αποτελεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ συνεργάζεται και με άλλα πανεπιστήμια της χώρας και με εταιρείες που εξειδικεύονται στην μελέτη και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής της UNEP-EUROBATS και μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρίας.

Τα σπήλαια ως φορείς διατήρησης της ιστορίας, ομιλητής: Σταύρος Ζαχαριάδης

Τα σπήλαια αποτέλεσαν διαχρονικά κλειστά σύνολα, που διατήρησαν, λόγω των συνθηκών και της περιορισμένης προσβασιμότητας άθικτη την πληροφορία για την ανθρώπινη δραστηριότητα, περιστασιακή ή με διάρκεια. Η μελέτη του υλικού από σπηλαιώδεις θέσεις είναι περιορισμένη, ωστόσο έχει αποδώσει στην έρευνα δυσανάλογα πολλές πληροφορίες. Η σπηλαιολογική κοινότητα μοιράζεται με τον κόσμο την ευθύνη για την διατήρηση, τον εντοπισμό αλλά και την κοινοποίηση της πληροφορίας αυτής. Ο Σταύρος σπούδασε αρχαιολογία στη Θεσσαλονίκη, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Ειδικεύεται στη μελέτη της κεραμικής της ύστερης αρχαιότητας με βασικό χώρο έρευνας του Φιλίππους αλλά και τη Θεσσαλονίκη. Εργάστηκε σε πολλές ανασκαφές και άλλα αρχαιολογικά έργα στη Β. Ελλάδα ενώ παραμένει ενεργό μέλος της σπηλαιολογικής κοινότητας από το 2002, με συμμετοχή σε διάφορα project που ολοκληρώθηκαν ή βρίσκονται υπό εξέλιξη

Steinbockschacht – 1 km deep cave in the Alps, ομιλητής: Lukas Plan

Since 2011, Steinbockschacht has been explored and in September 2018 an international team of cavers surpassed the 1 km mark. The cave is now 1082 m deep and 2.5 km long. There are several continuations including ones that lead further down. The cave is characterised by a short horizontal part slightly below the entrance level and up to 250 m deep pits. Only at around 180 m below the entrance, the pits are separated by significant horizontal canyons. Furthermore, the Hochschwab karst massif and its almost 1000 documented caves are characterised and its significance for the water supply of the city of Vienna are highlighted. Lukas Plan is exploring caves since 1990. He finished his PhD in Geology on a karst-related topic in the Hochschwab region in 2007. Since 2008 he is scientist at the Natural History Museum Vienna at the Karst and Cave Group.

Επίσης στο κανάλι θα βρείτε και παρουσιάσεις που γίνανε στο σύλλογο και καταγράφτηκαν, οπότε τις παρουσιάζουμε και αυτές:

Διατροφή & Σπηλαιολογία, ομιλητής: Βαλεντίνα Δερμιτζάκη

Η διαιτολόγος – διατροφολόγος Βαλεντίνα θα μας μιλήσει για πρακτικά ζητήματα και προβλήματα που αντιμετωπίζουμε κατά την σπηλαιοεξερεύνηση, η οποία είναι μια δραστηριότητα με αυξημένες σωματικές απαιτήσεις. Διεξάγεται σε ιδιαίτερες περιβαλλοντικές συνθήκες αυξάνοντας έτσι τις διατροφικές ανάγκες των συμμετεχόντων. Πως και γιατί αλλάζουν οι θερμιδικές μας ανάγκες; Επηρεάζει η διατροφή την απόδοση μας; Πρακτικές συμβουλές για την προετοιμασία πριν την εξερεύνηση. Αποκατάσταση μετά την εξόρμηση. Τρόποι προετοιμασίας & τρόποι μαγειρέματος κατά την κατασκήνωση πριν & μετά την εξόρμηση σε σπήλαιο.

Παλαιολιθική τέχνη στα σπήλαια της Ευρώπης, ομιλητής: Έλλη Καρκαζή

Ομιλία από τη Δρ ‘Ελλη Καρκαζή, αρχαιολόγος σχετικά με την παλαιολιθική τέχνη και τα ευρήματα που έχουμε συναντήσει σε σπήλαια της Ευρώπης.

Σπηλαιολογικές έρευνες στον Όλυμπο, ομιλητής: Ζάχαρης Αριστείδης

Ομιλία σχετικά με τα σπήλαια του μυθικού βουνού. τον τρόπο δημιουργίας του Ολύμπου, τα πετρώματα του και την μορφολογία του. Ακόμα παρουσιάζονται τα εξερευνημένα σπήλαια περιμετρικά του ορεινού όγκου, καθώς και αυτά στην αλπική ζώνη. Τέλος θα αναφερθεί το χρονικό των εξερευνήσεων από τους σπηλαιολογικούς συλλόγους της Ελλάδας.

Ο Πρωτέας στα Ριζώματα Ημαθείας

Ο σύλλογος επισκέφτηκε τα Ριζώματα Ημαθίας, στους ΒΑ πρόποδες των Πιέριων στις 22-23/09. Μετά από υποδείξεις του Κώστα και Αλέξανδρου Βουβουλή εντόπισε και εξερεύνησε δυο σπήλαια στην περιοχή. Το πρώτο ονομάζεται Ανεμότρυπα και έχει βαραθρώδη είσοδο 7 μέτρων. Διανοίγεται σε σχιστόλιθο και παρουσιάζει ενδιαφέρον και μικρά βάραθρα εντός του. Το δεύτερο σπήλαιο ήτανε μία εντυπωσιακών διαστάσεων δολίνη με το όνομα “Χαντάκι”. Η Ιωάννα αρμάτωσε και η ομάδα κατέβηκε στον πάτο του, που φιλοξενούσε οργιώδη βλάστηση. Σε μία καθαρά γυναικεία υπόθεση, υπεύθυνη ήτανε η Βάσω και την ομάδα πλαισίωναν η Ιωάννα, η Μαρία και η Ειρήνη.

Ενοποιημένο αρχείο Μακεδονίας/Θράκης

Η ιδέα ενός ενοποιημένου αρχείου για τη Μακεδονία υπήρχε και συζητιόταν εδώ και χρόνια στο σύλλογο και στους σπηλαιολογικούς κύκλους. Χρειάστηκε ωστόσο να περάσει χρόνος, νέα δεδομένα και υλικό να έρθουν στο φως για να μπορέσει επιτέλους να πάρει σάρκα και οστά.

Ο Πρωτέας ξεκίνησε τη δράση και την καταγραφή των σπηλαίων της Μακεδονίας το 2010. Από τότε έχει  καταγράψει 84 σπήλαια από Θράκη μέχρι Φλώρινα. Αυτά ήτανε και η μαγιά για το αρχείο, ενώ χρήσιμη ήτανε και η βοήθεια των παλιών κυρίως μελών του.

Προσθήκες και συγκρίσεις γίνανε από την πολύ καλή δουλειά από το αρχείο του ΣΠΕΛΕΟ.

Το 2017 ο ΣΧΟ Καβάλας μετά την προσθήκη κάποιων δραστήριων μελών αρχίζει την καταγραφή στα σπήλαια και τα μεταλλεία της Καβάλας και των νομών τριγύρω. Σημαντική ήτανε η δημιουργία ιστοσελίδας όπου το υλικό ανέβαινε εκεί και συνεπώς ήτανε προσιτό για τον καθένα, αλλά και η πολύτιμη βοήθεια του Τ. Πολυχρονιάδη και του Θ. Παπαποστόλου.

Αξιοσημείωτες για τη βόρειο Ελλάδα ήτανε οι διατριβές ειδίκευσης δύο γεωλόγων/σπηλαιολόγων. Αρχικά ο Χ.Πέννος έκανε μία πολυετή έρευνα στα σπήλαια του Μενοίκιου όρους και τα δημοσίευσε το 2014 με την εργασία “Landscape evolution of Menoikio mountain”. Μία εμπεριστατωμένη έρευνα που απέδωσε 17 σπήλαια. Τρία χρονιά αργότερα, το 2017, θα ολοκληρωθεί μία ακόμα σημαντική εργασία για τη Μακεδονία με τίτλο “Καταγραφή και μελέτη της αρχαίας μεταλλευτικής δραστηριότητας στο όρος Παγγαίο” από το γεωλόγο Μ. Βαξεβανόπουλο. Η διατριβή έδωσε 20 μεταλλεία στο Παγγαίο και χρήσιμα στοιχεία για τη μεταλλευτική δραστηριότητα ανά εποχές στην περιοχή. Παράλληλα χρήσιμη ήτανε και η βοήθεια που δώσανε για τις βάσεις δεδομένων του αρχείου.

Επίσης η εξαιρετική δουλειά για τη βιολογία των σπηλαίων που παρουσίασε ο Καλούστ Παραγκαμιάν μας έδωσε μερικά ακόμα σπήλαια στη Μακεδονία και με βιολογικό ενδιαφέρον παράλληλα. Θα βρείτε τον μεγάλο όγκο της δουλειάς στο cave fauna of Greece.

Μία άλλη σημαντική πηγή ήτανε το αρχείο της ΕΣΕ από το 1951-1995, μία δουλειά 45 ετών που μας άφησε παρακαταθήκη η ΕΣΕ, ενώ χρήσιμη ήταν και η βοήθεια του μέλους της ΕΣΕ ΤοΤΒΕ Γ. Οικονομίδη.

Το παζλ συμπλήρωσαν κάποια blogspot ή ιστοσελίδες, όπως το canyoning-caving, η cyberότσαρκα και το speleology in greece.

Το υλικό συγκεντρώθηκε και ταξινομήθηκε από τον Α. Ζάχαρη μετά από αρκετή έρευνα και ψάξιμο. Δημιουργήθηκαν 4 excel, χωρίζοντας τη Μακεδονία σε, “Ανατολική”, “Κεντρική” και “Δυτική”, ενώ το τέταρτο excel περιλαμβάνει τη Θράκη.

Στο νομό Πιερίας επειδή ξεχωρίζει ο ορεινός όγκος του Ολύμπου προστέθηκαν και 7 σπήλαια από την πλευρά της Ελασσόνας, σκόπιμα προκειμένου να μη διαιρεθεί ο ορεινός όγκος, παρόλο που μοιράζεται σε 2 νομούς.

Σχετικά με τη λίστα στην κατηγορία “Χαρτογραφήσεις” έχουνε μπει όσες είναι δημοσιοποιημένες στο διαδίκτυο ή στις ιστοσελίδες του κάθε συλλόγου ή σε εργασίες στις οποίες υπάρχει πρόσβαση.

Ο νομός που έχει τα σκήπτρα είναι αυτός της Καβάλας, λόγω του μεγάλου αριθμού των μεταλλείων που υπάρχουν σε Παγγαίο, στα όρη Λεκάνης και στην παλιά Καβάλα. Σίγουρα η Μακεδονία έχει να μας αποκαλύψει πολλά ακόμα. Επίσης είναι δεδομένο ότι υπάρχουν και άλλα που έχουν εξερευνηθεί και δε συμπεριλαμβάνονται στη λίστα. Γι’ αυτό κι όποιος γνωρίζει κάποιο εξερευνημένο σπήλαιο θα ήτανε χρήσιμο να προστεθεί στην υπάρχουσα λίστα για μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Φυσικά ευπρόσδεκτες είναι και κάθε είδους διορθώσεις/επισημάνσεις.

Το σύνολο των σπηλαίων που συγκεντρώθηκαν είναι 321 σπήλαια που αποτελούνται από οριζόντια, βάραθρα, υπόγειους ποταμούς, καταβόθρες, ορυχεία, ενάλια, βραχοσκεπές.

* Σπήλαια χωρίς πληροφορίες για το χαρακτηρισμό είναι: 5 στην Ημαθία, 6 στην Πέλλα, 1 στη Χαλκιδική, 2 στις Σέρρες, 2 στη Δράμα, 6 στην Κοζάνη, 4 στην Καστοριά

Τα αρχεία ανά νομό

Θράκη

ανατολική Μακεδονία

κεντρική Μακεδονία

δυτική Μακεδονία

 

Ο Πρωτέας στο Παγγαίο

Το βουνό του Παγγαίου επισκέφτηκε ο Πρωτέας το σαββατοκύριακο 20-21 Οκτωβρίου. Ο σκοπός της επίσκεψης ήτανε διπλός. Αφενός να χαρτογραφηθούν η Αρκουδοσπηλιά και τα Δισάκκια και αφετέρου να φωτογραφηθούν. Ο σύλλογος είχε επισκεφτεί και τα δύο αρκετές φορές στο παρελθόν, είτε στα πλαίσια σεμιναρίων, είτε στα πλαίσια εξερεύνησης-επίσκεψης.

Αρχικά το Σάββατο έγινε χαρτογράφηση στα Δισάκκια, ένα πολύ όμορφο σπήλαιο κοντά στην παλιά Μεσολακκιά. Δυστυχώς είναι και από τα πιο γραμμένα-βανδαλισμένα σπήλαια που έχει επισκεφτεί ο σύλλογος. Ανήκει στη Σερραϊκή πλευρά του βουνού και διανοίγεται στα μάρμαρα της ενότητας του Παγγαίου. Έχει βαραθρώδη είσοδο βάθους τριών μέτρων και κατόπιν κατηφορίζει σε σάρα. Μετά από ένα στενό πέρασμα μπαίνουμε στο κυρίως σπήλαο που αμέσως παρουσιάζει δύο κλάδους. Αν και μικροί σε μήκος, έχουν ενδιαφέρον και διάκοσμο. Ο δεξιός χωρίζεται σε μία μεγάλη διάκλαση και ένα ιδιαίτερα στενό πέρασμα που οδηγεί σε μικρό αλλά όμορφο κομμάτι.  Η προσέγγιση έγινε από μονοπάτι από την Γαληψώ σε 45 λεπτά.

Παράλληλα έγινε γρήγορη εξερεύνηση στα μικρά Δισάκκια, πολύ κοντά στα κύρια. Μικρό σπήλαιο με χαμηλούς αγωγούς που καταλήγει σε όμορφο θάλαμο.

Την επόμενη μέρα ο σύλλογος επισκέφτηκε το σπήλαιο της Αρκουδοσπηλιάς που εντυπωσιάζει με τα μεγέθη του. Μετά την εξερεύνηση από τα μέλη έγιναν δύο ομάδες χαρτογράφησης που δουλέψανε παράλληλα δύο distoX, ενώνοντας τις χαρτογραφήσεις και κερδίζοντας χρόνο. Επιπλέον έγινε άλλη μία ομάδα για τη φωτογράφηση, η οποία χρειάζεται δυνατά φωτιστικά μέσα λόγω των μεγάλων θαλάμων του σπηλαίου. Διανοίγεται και αυτό σε μάρμαρο αλλά προς το τέλος έχουμε αλλαγή πετρώματος σε σχιστόλιθο και έχει μήκος διαδρόμων στα 400μ περίπου. Υπάρχει αρκετός διάκοσμος σε παράλληλο αγωγό με τον κύριο. Οι λόφοι από γουανό μαρτυρούν ότι φιλοξενεί αρκετά μεγάλο πληθυσμό νυχτερίδων. Ο θόλος στον κεντρικό θάλαμο είναι από τους μεγαλύτερους και εντυπωσιακότερους στη βόρειο Ελλάδα.

Ένα γεμάτο διήμερο με ωραία σπήλαια, παρέα και φαγητό! Προσεχώς οι χαρτογραφήσεις των σπηλαίων.

Έρευνες στο υπόγειο ποτάμι του Αγγίτη

Μέλη του συλλόγου μας πραγματοποίησαν δειγματοληψία στα νερά των πηγών του ποταμού Αγγίτη, μέσα στο σπήλαιο του Μααρά, με σκοπό τη διεξαγωγή φυσικοχημικών & μικροβιολογικών αναλύσεων.

συγκεντρωτικά τα αποτελέσματα των αναλύσεων – μετρήσεων στα 5 σημεία δειγματοληψίας

τα αποτελέσματα των μικροβιολογικών αναλύσεων

αποτελέσματα coliforms/ E.coli / Ps. aeruginosa ανά σημείο δειγματοληψίας

Παράλληλα με τη δειγματοληψία νερού από το Σπήλαιο του Μααρά, πραγματοποιήθηκε και η συλλογή των παγίδων που είχαν τοποθετηθεί στις αρχές Ιουλίου, οι οποίες και θα αποσταλούν στο Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας προς περαιτέρω μελέτη. σε αναμονή των αποτελεσμάτων.

Βάραθρο Καλής, Λιτόχωρο

Ο σύλλογος επισκέφτηκε το Λιτόχωρο όπου είχε πληροφορίες για ένα βάραθρο στην περιοχή του χωριού. Το όνομα αυτού “Της Καλής” αλλά διασταυρώνοντας απόψεις φαίνεται να το λένε και Καμάρες. Το βάραθρο εξερευνήθηκε και αρματώθηκε την πρώτη μέρα ενώ τη δεύτερη έγινε χαρτογράφηση και φωτογράφηση. Διανοίγεται σε κροκαλοπαγές και έχει βάθος 25 μέτρα. Σε κάποια σημεία κοντά στην είσοδο υπάρχει και ασβεστόλιθος. Είναι συνδυασμός διακλάσεων και θαλάμων με μικρά βάραθρα. Παρουσιάζει λίγο διάκοσμο και αρκετή λάσπη στα χαμηλότερα επίπεδα.

Αρχικά εισερχόμαστε σε μεγάλη αίθουσα με το φως να εισχωρεί από το άνοιγμα της εισόδου. Συνεχίζουμε σε κατηφορικό διάδρομο και έπειτα σε διάκλαση με λίγο διάκοσμο στα τοιχώματά της. Στο τέλος της διάκλασης υπάρχει βάραθρο. Μετά από κατάβαση 8 μέτρων φτάνουμε σε πατάρι με οπές εκατέρωθεν.

 

Κατόπιν συνεχίζουμε στο σχοινί κατεβαίνοντας άλλα 6 μέτρα, όπου στα τοιχώματα υπάρχει όμορφος διάκοσμος. Έπειτα φτάνουμε στον πάτο νέας διάκλασης με μία μισοδιαλυμένη μηχανή και 2 ράγες τρένου..

Ο στενός διάδρομος από τη μία πλευρά κατηφορίζει και κατόπιν σταματάει. Από την άλλη πλευρά έπειτα από αναρρίχηση δύο μέτρων και ένα στενό πέρασμα οδηγούμαστε σε θάλαμο με αρκετή λάσπη πλέον. Σε αυτό το θάλαμο υπήρχαν και τα τελευταία ίχνη ανθρώπινης παρουσίας με κάποια ονόματα γραμμένα στη λάσπη του τοιχώματος καθώς και το “2016” με ένα σταυρό. Στο τέλος ο θάλαμος συνεχίζει ανηφορικά με αντιστήριξη για λίγα μέτρα για να καταλήξει σε νέο βάραθρο και όμορφο διάκοσμο.

Μετά από 5 μέτρα κατάβασης μπαίνουμε σε κατηφορικό θάλαμο με σάρα και στο τέλος του συναντάμε το τελευταίο βάραθρο. Μετά από κατάβαση 4 μέτρων φτάνουμε σε μικρό διάδρομο με ένα ακόμα θάλαμο με αρκετή λάσπη. Εκεί είναι και το τέλος του σπηλαίου.

Το σπήλαιο είναι πιθανό να πληρώνεται με νερό στα χαμηλότερα επίπεδα του γιατί υπήρχε αρκετή λάσπη σε τοιχώματα και δάπεδο. Προσεχώς και η χαρτογράφηση του συλλόγου.

 

Προσπάθειες διάσωσης σε υπόγειο ποτάμι στην Ταϊλάνδη

Τεράστια επιχείρηση έχει στηθεί για τον απεγκλωβισμό μίας ομάδας ποδοσφαίρου 12 ατόμων, ηλικιών από 11 έως 16 χρονών και του προπονητή τους.

Τα αγόρια της νεανικής ποδοσφαιρικής ομάδας «Wild Boar» μπήκαν στη σπηλιά το Σάββατο 23 Ιουνίου με τον 25χρονο προπονητή τους. Ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι μπήκαν στο σπήλαιο Ταμ Λουάνγκ για πικ-νικ. Ωστόσο, ένας διασώστης δήλωσε σε βρετανικά ΜΜΕ ότι τα παιδιά είχαν πάει στο σπήλαιο για κάποιου είδους «τελετή μύησης».

Το δεύτερο αυτό σενάριο υποστηρίζεται και από τα ευρήματα των διασωστών τις περασμένες ημέρες. Τα παιδιά είχαν βγάλει τα παπούτσια τους και τις τσάντες τους πριν μπουν στο νερό και μπουν στο τούνελ. Στόχος, όπως ανέφερε ο ίδιος διασώστης, είναι να φτάσουν στο βάθος του τούνελ, να γράψουν τα ονόματά τους στο τοίχωμα του σπηλαίου και να επιστρέψουν. Ωστόσο μία ξαφνική νεροποντή ήταν αρκετή για να πλημμυρίσει και φράξει την είσοδο.

Η είδηση του εντοπισμού της ποδοσφαιρικής ομάδας στο σπήλαιο Ταμ Λουάνγκ από Βρετανούς δύτες τη Δευτέρα προκάλεσε ενθουσιασμό και ανακούφιση στην κοινωνία της Ταϊλάνδης έπειτα από την πολυήμερη εξονυχιστική έρευνα που είχε πραγματοποιηθεί στην περιοχή και η οποία είχε συγκεντρώσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον και είχε προσελκύσει εθελοντές από την Αυστραλία μέχρι την Φινλανδία.

Ωστόσο, τα επίπεδα οξυγόνου στο σημείο όπου βρίσκονται οι εγκλωβισμένοι έχουν μειωθεί στο 15%, σύμφωνα με το CNNi, ενώ η είδηση του θανάτου του έμπειρου δύτη Σαμάν Κουνάν ο οποίος συμμετείχε στην επιχείρηση διάσωσης, αποθαρρύνει και τους πιο αισιόδοξους.

Σύμφωνα με τους γιατρούς, τα παιδιά και ο προπονητής τους κινδυνεύουν πλέον με υποξία -μία παθολογική κατάσταση όπου ο οργανισμός στερείται επαρκούς οξυγόνωσης.

Τώρα τα σχέδια που έχουν πέσει στο τραπέζι και σκέφτονται οι διασώστες προκειμένου να απομακρύνουν με ασφάλεια τα παγιδευμένα παιδιά είναι: Κατάδυση, πιθανή γεώτρηση από την κορυφή του βουνού ή αναμονή γα την υποχώρηση των υδάτων, με το πρώτο σενάριο ως πιο πιθανό.

Δεν επιβεβαιώνονται τελικά οι πληροφορίες που ήθελαν την επιχείρηση διάσωσης των 12 παιδιών και του 25χρονου προπονητή τους από σπηλιά στην Ταϊλάνδη να ξεκινάει άμεσα, με τον κυβερνήτη της περιοχής να αναφέρει ότι ακόμη εξετάζονται τα σενάρια.

Στόχος, όπως είπε ο Narongsak Osotthanakorn, είναι να βρεθεί το καλύτερο σχέδιο.

«Όταν το ρίσκο θα είναι το ελάχιστο, τότε θα προσπαθήσουμε. Φοβόμαστε τον καιρό και τα επίπεδα του οξυγόνου μέσα στη σπηλιά. Προσπαθούμε να βρούμε το καλύτερο σενάριο». Όπως είπε ο ίδιος, ο Βρετανός δύτης που βγήκε από τη σπηλιά στις 21:00 τοπική ώρα είπε πως τα παιδιά είναι καλά.

«Σε περίπτωση που βρέξει, θα προσπαθήσουμε να τους βγάλουμε» είπε ο ίδιος, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

Νωρίτερα, πληροφορίες που μετέδιδαν βελγικά ΜΜΕ να ανέφεραν ότι η επιχείρηση διάσωσης των 12 αγοριών και του 25χρονου προπονητή τους θα ξεκινήσει μέσα στις επόμενες ώρες. Όπως έλεγαν οι ίδιες πληροφορίες, ομάδα έμπειρων δυτών θα έβγαζαν δύο-δύο τα αγόρια έξω από το σπήλαιο, όπου έχουν παγιδευτεί.

«Είναι μια “μάχη” με τον χρόνο, επειδή την Κυριακή αναμένονται έντονες βροχοπτώσεις (8/7). Αλλά παραμένουμε αισιόδοξοι. Ελπίζουμε ότι οι πρώτοι δύο μικροί ποδοσφαιριστές θα βρίσκονται στην έξοδο της σπηλιάς σήμερα. Η διαδρομή είναι δύσκολη και δαιδαλώδης, με καταδύσεις και περπάτημα» είπε στο κανάλι Het Laatste Nieuws ο Βέλγος δύτης, Ben Reymenants, που βρίσκεται στην Ταϊλάνδη για να βοηθήσει.

Αναμονή για να πέσει η στάθμη των υδάτων

Αυτό θα επέτρεπε στα παιδιά να βγουν πεζή από το σπήλαιο, με πολύ λίγα τμήματα που να πρέπει να διασχίσουν υποβρυχίως με μάσκες.

Αυτή είναι η επιλογή που προκρίνεται από τους διασώστες, οι οποίοι έχουν εγκαταστήσει ένα σύστημα άντλησης, με τη βοήθεια γιαπωνέζων μηχανικών.

«Η κύρια αποστολή μας παραμένει η άντληση των υδάτων», διευκρίνισε σήμερα ο Ναρονγκσάκ Οσοτακόρν, επικεφαλής του πυρήνα που έχει δημιουργηθεί για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Η κατάδυση

«Η κατάσταση επείγει επειδή μπορεί να έχουμε περισσότερη βροχή που θα μπορούσε να πλημμυρίσει και πάλι το σπήλαιο, κάτι που θα καταστούσε τη διάσωση πολύ πιο δύσκολη και επικίνδυνη», εκτιμά ο Τόρστεν Λέχλερ, ένας γερμανός ειδικός στις καταδύσεις που συμμετέχει στην ομάδα διάσωσης.

«Σήμερα το πρωί (06/07) ετοιμάσαμε τους 13 καταδυτικούς εξοπλισμούς» ώστε να μπορούν να προχωρήσουν σε επείγουσα απομάκρυνση των παιδιών από το σπήλαιο, εφόσον χρειασθεί, δήλωσε σήμερα ο επικεφαλής του πυρήνα για την αντιμετώπιση της κρίσης.

«Το σπήλαιο δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Η ορατότητα είναι μηδέν, ο χώρος είναι περιορισμένος», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ματ Φιτζέραλντ, δύτης της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας της Αυστραλίας. Κατάφερε να κάνει ένα μέρος της διαδρομής υποβρυχίως, όμως δεν μπόρεσε να φθάσει μέχρι το τέλος.

Απομάκρυνση των παιδιών μέσω φρέατος που οδηγεί κάθετα μέχρι το σπήλαιο

Η προσέγγιση αυτή συνεχίζει να μελετάται παραλλήλως. Οι διασώστες εξακολουθούν να αναζητούν μια οδό εισόδου από την κορυφή του βουνού, η οποία να συνδέεται ή να μπορεί εύκολα να συνδεθεί, με γεώτρηση, με το τμήμα του σπηλαίου στο οποίο βρίσκονται τα παιδιά.

«Μελετάμε κάθε τετραγωνικό μέτρο για να δούμε αν κάποιο από τα πηγάδια οδηγεί στο σπήλαιο», είπε ο κυβερνήτης.

Αποστολή ενός παιδιού ως προσκόπου

Ο κυβερνήτης ανέφερε μια ήδη δοκιμασμένη τακτική για να δημιουργηθεί εμπιστοσύνη στα πιο φοβισμένα από τα θύματα: πρόκειται για την εθελοντική αποστολή ενός πρώτου παιδιού ως προσκόπου – ώστε οι διασώστες να μπορέσουν στη συνέχεια να δείξουν στην υπόλοιπη ομάδα μια φωτογραφική απόδειξη πως έφθασε στην άκρη.

Οι ταϊλανδοί διασώστες λένε ότι τα παιδιά μπορούν να βγουν «ένα-ένα», χωρίς να διευκρινίζουν το διάστημα που θα μεσολαβεί ανάμεσα στις εξόδους. Η επιστροφή στο σπήλαιο με μια απόδειξη ζωής θα έπαιρνε έξι ώρες σε έναν δύτη, άρα προϋποτίθεται ότι δεν θα υπάρχει πίεση χρόνου.

Φορεία με μπουκάλα οξυγόνου

«Μπορούμε να τα βάλουμε σε ένα είδος φορείου με μια μπουκάλα οξυγόνου, μια πλήρη μάσκα, και να τα τραβήξουμε προς την έξοδο χωρίς να χρειαστεί να κολυμπήσουν. Είναι μια τεχνική που έχει ήδη χρησιμοποιηθεί», πρότεινε ο Μπιλ Γουαϊτχάουζ, αντιπρόεδρος του βρετανικού Συμβουλίου Διασώσεων σε Σπήλαια, όταν ερωτήθηκε από το BBC.

Προς το παρόν, οι ταϊλανδοί διασώστες δεν έχουν αναφέρει την επιλογή αυτή.

Αναγνωριστική αποστολή στο Σπήλαιο Γρεβενών

Τον Απρίλη του 2018, τις μέρες του Πάσχα, ο Πρωτέας επισκέφτηκε το Σπήλαιο Γρεβενών. Ήτανε η πρώτη επίσκεψη μελών του συλλόγου με σκοπό να γίνει μία αναγνωριστική αποστολή στα μέρη εκεί.

Το γεφύρι της Πορτίτσας

Το Σπήλαιο βρίσκεται επίσης στους πρόποδες του ασβεστολιθικού Όρλιακα που και αυτός ήτανε αντικείμενο έρευνας. Εξερευνήθηκαν το Κελί της Καλόγριας (βραχοσκεπή), η Τρύπα του Περδίκη (βάραθρο) και ο αγωγός Βαϊνάκι. Παράλληλα τα μέλη συλλέξανε πληροφορίες και για μερικά ακόμα σπήλαια στην περιοχή.

Τέλος να ευχαριστήσουμε το Λεωνίδα Γκόγκο και τον Ιωάννη Βαβρίτσα για τη φιλοξενία και τις πληροφορίες, καθώς και όσους βοήθησαν στη σπηλαιολογική έρευνα. Μία 2η αποστολή στο μέλλον θα συμπληρώσει κάποιες εκκρεμότητες που έχουνε μείνει.

Ενημερωθείτε από την έκθεση αποστολής ΕΔΩ

 

 

Σπηλαιολογικές εξερευνήσεις στη Δράμα

Ο νομός της Δράμας αποτελείται κυρίως από μάρμαρα, γεγονός που βοηθάει στη δημιουργία σπηλαίων και καρστικών μορφών. Στον ιδιαίτερα ορεινό νομό ανήκει ο επιβλητικός όγκος του Φαλακρού, που δεσπόζει σχεδόν στο κέντρο του. Στα δυτικά τα όρη Μενοίκιο και Όρβηλος τον χωρίζουν από τις Σέρρες, ενώ στα ανατολικά ανήκει μέρος της οροσειράς της Ροδόπης (δάσος Ελατιάς και Φρακτού). Τέλος στη νοτιοανατολική πλευρά ανήκει και ένα μικρό κομμάτι από τα όρη Λεκάνης.

“γεωλογικός χάρτης”

Ο σύλλογος από την ίδρυσή του έχει καταγράψει 13 σπήλαια στο νομό της Δράμας. Έχουνε φωτογραφηθεί στο σύνολο τους, ενώ τα οχτώ τα έχει χαρτογραφήσει. Σχετικά με το είδος στην πλειοψηφία τους είναι βάραθρα (8), ενώ τα υπόλοιπα μοιράζονται στο υπόγειο ποτάμι του Αγγίτη, δύο οριζόντια, ένα μεταλλείο και μία βραχοσκεπή.

“πινακας σπηλαίων”

Θα ξεκινήσουμε με το εντυπωσιακό υπόγειο ποτάμι του Αγγίτη (Μααρά), το οποίο ο σύλλογος  επισκέφτηκε από το πρώτο έτος της ίδρυσής του, το 2010. Έκτοτε έχει θαυμάσει τον εντυπωσιακού μεγέθους αγωγό πολλές φορές, φτάνοντας μέχρι το σιφώνι στα 7800 μέτρα. Το σπήλαιο είναι τουριστικά αξιοποιημένο. Οι επισκέψεις πέραν της τουριστικής διαδρομής ξεκινάνε από ιούνιο και μετά, προκειμένου να είναι προσπελάσιμα τα σιφώνια στα 480, 2650 και 4200 μέτρα.

 

Σχετικά με τα βάραθρα, η Δράμα έχει μερικά από τα βαθύτερα της Μακεδονίας.  Στο Φαλακρό υπάρχει η διάσημη Χιονότρυπα, στο χιονοδρομικό κέντρο, στα 2100μ. Πρόκειται για βάραθρο με εντυπωσιακό άνοιγμα και βάθος 110 μέτρα με πάγο στο εσωτερικό του. Ο πάγος έχει ταπώσει το άνοιγμα του βαράθρου και έχει πάχος 50 μέτρων.. Έτσι μετά την κατάβαση των πρώτων 60 φωτεινών μέτρων, πατάμε το ανώτερο κομμάτι του πάγου. Κάπου ανάμεσα στο βράχο και τον πάγο υπάρχει συνέχεια, που η κατάβαση της μας βάζει στα ενδότερα της Χιονότρυπας, σε ένα εντυπωσιακό θάλαμο από άποψη διαστάσεων και διάκοσμου! Ο σύλλογος έχει χαρτογραφήσει το 2016 το βάραθρο.

Το βαθύτερο βάραθρο στο νομό είναι αυτό του “Χρήστου“, βάθους 130μ. Με εντυπωσιακό άνοιγμα, που έχει τη μορφή καταβόθρας, βρίσκεται στον ορεινό όγκο του Αγίου Παύλου, πάνω από το Οχυρό. Εξαιτίας της δύσκολης πρόσβασης και της απομακρυσμένης περιοχής το σπήλαιο μετράει μόλις δύο καταβάσεις. Μία έγινε το 1982 από Γάλλους που είχανε έρθει για αποστολή στον Αγγίτη και μάλιστα είχανε βρει πάγο στον πάτο. Η 2η κατάβαση και πρώτη από Έλληνες σπηλαιολόγους έγινε από τον Πρωτέα το 2016. Ο σύλλογος χαρτογράφησε και φωτογράφησε το εντυπωσιακό βάραθρο. Το χιόνι ωστόσο απουσίαζε. Το όνομα το δώσανε οι Γάλλοι από το άτομο που τους υπέδειξε την είσοδο.

Άλλα τρία βάραθρα βρίσκονται πάνω από την πόλη της Δράμας, στο ύψωμα του Κορύλοβου, ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί και ως η νότια απόληξη του Φαλακρού. Το βαθύτερο από αυτά είναι το Μεγάλο Κορύλοβου. Μετά από μία κατάβαση 60 μέτρων, το σπήλαιο έχει άλλες 2 συνέχειες σε πιο σύνθετο και στενό περιβάλλον. Η μία φτάνει στα 108 μέτρα και η άλλη στα 98. Το επόμενο βάραθρο του Κορυλόβου είναι το Τετράστομο στα -25 μέτρα. Το σπήλαιο έχει τέσσερις εισόδους. Αποτελούσε σκουπιδότοπο και έπειτα από μία πολύ μεγάλη προσπάθεια το 2012 ο σύλλογος καθάρισε τον πάτο του βαράθρου, ανεβάζοντας με σπηλαιοδιασωστικές τεχνικές κάθε είδους σκουπίδια.. Έκτοτε το σπήλαιο είναι πεδίο εκπαίδευσης για νέους σπηλαιολόγους. Τέλος στην περιοχή υπάρχει και ένα ακόμα μικρό βάραθρο, το “Μικρό Κορύλοβου” με 10 μέτρα βάθος.

Μεγάλο Κορυλόβου

Τετράστομο

Ακόμα ένα βάραθρο, το Βαθύσπηλιο, βρίσκεται κοντά στα Κύργια Δράμας. Έχει βάθος 83 μέτρα και ο σύλλογος το χαρτογράφησε και φωτογράφησε αρχές του 2018 με τη σπηλαιολογική ομάδα της Καβάλας. Για την κατάβαση του θα χρειαστούν επτά αλλαγές. Αρκετό γουανό και απουσία διάκοσμου. Το σπήλαιο καταλήγει σε μία μεγάλη και κατηφορική διάκλαση.

Επίσης ανάμεσα στα χωριά Καλλίφυτος και Χωριστή υπάρχει άλλο ένα σπηλαιο-βάραθρο με την ονομασία “Του Κοριτσιού η Τρύπα“. Αν και έχει οριζόντια είσοδο μετά από κατηφορική πορεία το σπήλαιο παρουσιάζει τρεις καταβάσεις. Το συνολικό βάθος είναι στα 50 μέτρα περίπου, με τον περισσότερο διάκοσμο που αποτελείται από εντυπωσιακά κοράλια να βρίσκεται στο  τελευταίο κομμάτι. Στο σπήλαιο πραγματοποιήσανε κατάβαση μέλη του Πρωτέα και του ΣΧΟ Καβάλας το 2017. Στόχος η χαρτογράφηση του σπηλαίου.

 

Στα Κύργια υπάρχει και το βάραθρο του Περιστεριώνα με βάθος 39 μέτρα. Ο σύλλογος το έχει καταγράψει και χαρτογραφήσει το 2013.

 

Ο σύλλογος εξερεύνησε το 2017 το οριζόντιο σπήλαιο “Γκιούρ Ντερέ” στους πρόποδες του Μενοίκιου όρους, πάνω από τη Μικρόπολη. Αρκετά ενδιαφέρον σπήλαιο, που στα μισά μετατρέπεται σε ένα υπόγειο φαράγγι. Όμορφος διάκοσμος με ποικιλία σπηλαιοθεμάτων αλλά και πολλά σπασμένα..

 

Στα Πηγάδια Δράμας υπάρχει το ομώνυμο σπήλαιο-ορυχείο Πηγάδια. Η είσοδος γίνεται κάτω από το δρόμο και αν και έχει χαρτογραφηθεί τα μέλη συνάντησαν δυσκολίες στην αναπνοή. Πιθανό λόγω της κλειστής εισόδου δεν γίνεται καλός αερισμός εντος του σπηλαίου.

 

Στην Αγορά υπάρχει η Διάκλαση του Δρόμου. Είναι μικρό σπήλαιο μήκους 40 μέτρων. Παρουσιάζει μία στενή κατηφορική διάκλαση χωρίς ιδιαίτερο διάκοσμο.

Τέλος στο χωριό της Καλλιθέας υπάρχει η Γκουλιβίτσα. Πρόκειται για βραχοσκεπή όπου δίπλα της περνάει δρόμος. Έχει μεγάλο άνοιγμα και αρκετή βλάστηση στην αρχή. Κατηφορίζει απότομα και οδηγεί σε ένα θάλαμο με λιγότερο φως, όπου και σταματάει.

Στους μελλοντικούς στόχους του συλλόγου είναι αποστολές στο Φαλακρό και τον Όρβηλο, η εξερεύνηση περιοχών στο Νευροκόπι και στο Βώλακα-Γρανίτη, τα σπήλαια του Αγίου Μάρκου και Δράκου, οι ολοκληρώσεις των χαρτογραφήσεων.