Tag: σπήλαια

Σπηλαιολογικές έρευνες στο βορειοανατολικό Όλυμπο, Πέτρα-Βροντού

Posted on by

Φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την 1η επίσκεψη του συλλόγου στη Βροντού στον Όλυμπο. Ο σύλλογος πρωτοπισκέφτηκε την περιοχή μετά από κάλεσμα του ΕΟΣ Βροντούς για σπήλαια στην περιοχή. Από τότε μέχρι σήμερα η εξερεύνηση αυτή δεν έχει τελειώσει ακόμα και η καταγραφή συνεχίζεται. Η κροκαλοπαγής αυτή μεριά του Ολύμπου, ανάμεσα στην Πέτρα και τη Βροντού δηλαδή,  δείχνει μέχρι στιγμής να συγκεντρώνει σεβαστό αριθμό σπηλαίων σε σχέση με τον υπόλοιπο ορεινό όγκο. Ας πάρουμε τα πράματα από την αρχή..

Χρονικό εξερευνήσεων:

2012: Τον Οκτώβρη του 2012 ο σύλλογος δέχτηκε κάλεσμα από τον ΕΟΣ Βροντούς και συγκεκριμένα από το Γιώργο Σπανό και το Γιάννη Γάκη για σπήλαια στην περιοχή. Ανταποκρίθηκε άμεσα και έτσι το πρώτο σπήλαιο που εξερευνήθηκε ήταν η Τσαπουρνιά, ένα βάραθρο 20 μέτρων. Την επόμενη μέρα θα εξερευνηθούν άλλα δύο οριζόντια (Χάνι και  Μάρως Κελί) και το βάραθρο Σάκη Χωράφι.

2014: Εξερεύνηση του βάραθρου Χτένια, πολύ κοντά στο Χάνι. Τον ίδιο χρόνο θα εξερευνηθεί και το εντυπωσιακό βάραθρο της Κούτρας.

2015: Ο σύλλογος θα διοργανώσει πανελλήνια σπηλαιολογική συνάντηση στη Βροντού, που βασίστηκε στα παραπάνω σπήλαια

2017: Εξερεύνηση στην περιοχή μεταξύ Πέτρας και Κοκκινοπλού μετά από συννενόηση του Στίκου Νικόλαου. Έγινε καταγραφή στο βάραθρο “Ψαρρά”, και στο οριζόντιο Γκούβα λα Τσάρα.

2019: Ο σύλλογος θα επιστρέψει μετά από κάλεσμα του Αντρέα Τζανουδάκη και με έδρα το χωριό της Πέτρας θα εξερευνήσει σε ένα ιδιαίτερα παραγωγικό διήμερο τα σπήλαια: Άρτεμης, Κουμάσια, Αρίκι, Γούρνες, Βαθύλακκος.

2020: Θα εξερευνηθούν δύο ακόμα βάραθρα στην περιοχή “Καρανίκα”, με ονομασίες Πελέ και Λυκαντώνη.

2021: Εξερεύνηση δύο μικρών βαράθρων στα Κρεββάτια και ενός ακόμα στο Μαστορούλι, δίπλα στο δρόμο.

2022: Εξερεύνηση Ζαρκαδί Ι και ΙΙ.

Παρακάτω παρουσιάζουμε ένα χάρτης με την κατανομή των σπηλαίων. Οι εξερευνήσεις σε Κοκκινοπλό και Κρεββάτια δεν είναι στο χάρτη μιας και είναι εκτός της περιοχής ενδιαφέροντος:

Αναλυτική παρουσίαση σπηλαίων:

  • Τσαπουρνιά:  Έχει συνολικό βάθος 30μ και αφού φτάσουμε στον πάτο του συνεχίζει για λίγο προς δύο κατευθύνσεις. Προς τη μία υπάρχει μεγάλη διάκλαση με μήκος 30 μέτρα. Στην άλλη πλευρά συναντάμε κατακριμνήσεις που σχηματίζουν στενά περάσματα και πολύ μικρούς θαλάμους. Το πέτρωμα είναι ασβεστόλιθος ενώ υπάρχει σταγονοροή. Ύπαρξη διάκοσμου, όπως αρκετές κουρτίνες, κοράλια, σταλαγμίτες και σταλακτίτες. Επίσης στον πάτο βρέθηκαν πολλά οστά ζώων, λίγες νυχτερίδες και δολιχόποδα.
Η ομάδα της 1ης εξερεύνησης 10/2012
Άποψη της εισόδου
τα πρώτα μέτρα της κατάβαησης
Η Τσαπουρνία στα ενδότερα
Η αλλαγή πριν την τελική κατάβαση
στον τελικό θάλαμο
  • Χάνι (Πεντάστομο): Σπήλαιο στους πρόποδες της ΒΔ πλευράς του Ολύμπου, κοντά στη Βροντού. Έχει 4 κατακόρυφες εισόδους και μία οριζόντια. Διανοίγεται σε κροκαλοπαγές και αποτελείται από ένα μεγάλο θάλαμο. Στη βάση της μίας πλευράς του υπάρχει μικρή οριζόντιο τρύπα, όπου συνεχίζει σε πιο στενό μοτίβο. Εκεί βρίσκεται και λίγος σπηλαιοδιάκοσμος σε σχέση με το μεγάλο θάλαμο. Αρκετά κοντά στο βάραθρο Χτένια.
η οριζοντια είσοδος
προς το στενό κομμάτι
  • Κούτρα: Εντυπωσιακό βάραθρο με άνοιγμα μεγάλων διαστάσεων. Συγκεκριμένα πρόκειται για δολίνη, όπου έχει καταρρεύσει η οροφή της (δολίνη εγκατακρήμνισης). Το άνοιγμα της είναι 35×25 μέτρα και το βάθος 20μ. Στον πάτο υπάρχουν τα τεράστια κομμάτια της οροφής που έπεσε αλλά και οργιώδης βλάστηση που παραπέμπει σε τροπικά μέρη εκτός Ελλάδος.
  • Σάκη Χωράφι: Βάραθρο 20 μέτρων στη γειτονία με τα Χτένια και το Χάνι. Αρχικά έχει μία κατάβαση 5 μέτρων και μετά ακολουθεί οριζόντιo κομμάτι με κλίση για 5 μέτρα. Στη συνέχεια υπάρχει στενό πέρασμα με διάκοσμο όπου στο τέλος του βρίσκουμε άλλη μία κατάβαση 15 μέτρων περίπου. Το σπήλαιο καταλήγει σε στενό διάδρομο (διάκλαση), ο οποίος προοδευτικά στενεύει και από τις δύο μεριές του. Η μία πλευρά έχει μικρό και στενό βάραθρο 3 μέτρων. ΌΜορφος διάκοσμος στα τοιχώματα της διάκλασης. Στην αρχή το πέτρωμα είναι κροκαλοπαγές, ενώ μετά συναντάμε ασβεστόλιθο.
  • Χτένια: Το βάραθρο βρίσκεται στο ΒΑ Όλυμπο, ανάμεσα στα χωριά Βροντού και Πέτρα. Έχει συνολικό βάθος 30 μέτρα και ο πάτος έχει τη μορφή διάκλασης. Στο δεξί κομμάτι υπάρχει και 2η μικρή κατάβαση, η οποία οδηγεί σε μικρό θάλαμο πλούσιο σε διάκοσμο με κουρτίνες και κολώνες. Το αριστερό κομμάτι προχωράει για λίγο χωρίς συνέχεια ή διάκοσμο αλλά με πολλά οστά ζώων.
  • Λυκαντώνη: Πρόκειται για κατακόρυφο σπήλαιο βάθους 17 μέτρων στη βόρεια πλευρά του Ολύμπου. Αρχικά κατεβαίνουμε 5 μέτρα, όπου συνεχίζουμε σε επικλινές βράχο με φερτά υλικά. Μετά από άλλα πέντε μέτρα υπάρχει αλλαγή και κατάβαση 7 μέτρων που οδηγεί και στον τελικό θάλαμο του σπηλαίου. Εκεί βρέθηκαν πολλά οστά, σκουπίδια και ένα σχοινί. Το πέτρωμα είναι κροκαλοπαγές αλλά στον τελικό θάλαμο υπάρχει εναλλαγή πετρώματος.
  • Πελέ: Το σπήλαιο βρίσκεται στην τοποθεσία Καρανίκα, ΒΑ της Βροντού.  Πρόκειται για μονοκόμματο βάραθρο βάθους 15 μέτρων. Στην αρχή έχει τη μορφή στενού αγωγού και μετά από πέντε μέτρα ανοίγει σαν θόλος. Η κυκλικής διατομής αίθουσα έχει όμορφο διάκοσμο στα τοιχώματα αλλά και δυστυχώς αρκετά γραμμένα με σπρέυ και σκουπίδια. Τα μέλη του συλλόγου ανέβασαν τα περισσότερα από αυτά σε δύο επισκέψεις που πραγματοποίησαν. Στο κέντρο βρίσκεται κώνος κορημάτων. Πλευρικά στα τοιχώματα υπάρχει μικρή συνέχεια που οδηγεί σε θάλαμο μέσα σε κατακριμνήσεις.
  • Άρτεμης: Το σπήλαιο βρίσκεται κοντά στην Πέτρα Ολύμπου. Διανοίγεται σε κροκαλοπαγές πέτρωμα και έχει βαραθρώδη είσοδο. Η όδευση εντός πηγαίνει προς τα κάτω μέσα από κατακριμνήσεις και στενά περάσματα, ώσπου φτάνει στα είκοσι μέτρα βάθος, χωρίς τη χρήση σχοινιού ωστόσο. Στο τέλος συναντάμε στενή διάκλαση η οποία προοδευτικά κλείνει. Υπάρχει όμορφος διάκοσμος σε αρκετά σημεία και έντονοι χρωματισμοί στα σπηλαιοθέματα.
  • Αρίκι: Όμορφο βάραθρο βάθους 15 μέτρων περίπου. Στον πάτο υπάρχει μια μεγάλη διάκλαση με διάκοσμο από τη μία μεριά, ενώ από την άλλη υπάρχει στενό πέρασμα και κατόπιν δύο αγωγοί που καταλήγουν σε μικρούς θαλάμους.
  • Κουμάσια: Οριζόντιο σπήλαιο σε χαρακτηριστική τοποθεσία. Αρχικά κινούμαστε σε διάδρομο ορθοφωνικής διαδρομής και σύντομα το ταβάνι χαμηλώνει. Με ύψος οροφής μισού μέτρου θα συρθούμε λίγο μέχρι να κατηφορίσουμε σε άλλο θάλαμο. Από εκεί παρουσιάζονται μικρές διακλαδώσεις, ενώ σε μία από αυτές συναντάμε μεγάλη και στενή διάκλαση. Τεχνικό σπήλαιο με πολλές αντιστηρίξεις και θαλάμους που επικοινωνούν. Μικρή παρουσία διάκοσμου.
Η είσοδος
Η είσοδος
χαμηλή οροφή
Διάκλαση
  • Βαθύλακκος: Πρόκειται για το βαθύτερο σπήλαιο της περιοχής αλλά και όλου του Ολύμπου μέχρι στιγμής. Το βάθος του είναι 66 μέτρα, ενώ έχει και σημεία με περπάτημα. Το συνολικό οριζόντιο ανάπτυγμα είναι 168 μέτρα. Λιγοστός διάκοσμος, αρκετή λάσπη, κατακριμνήσεις και αρκετά στενά σημεία χαρακτηρίζουν τα βάραθρο του Βαθύλακκου.
  • Γούρνες: Μικρό βάραθρο βάθους 5 μέτρων που καταλήγει σε κατηφορικό αγωγό. Μετά από δέκα μέτρα οριζόντιου τμήματος στενεύει και το σπήλαιο τερματίζει. Πολύ κοντά στο Αρίκι.
  • Μάρως Κελί: Μικρό οριζόντιο σπήλαιο που έχει τη μορφή βραχοσκεπής με δύο θαλάμους και διάκοσμο από κουρτίνες.
  • Ζαρκαδί Ι: Κλιμακωτό βάραθρο συνολικού βάθους 15 μέτρων. Αρχικά παρουσιάζει μία κατάβαση 6 μέτρων που καταλήγει σε επικληνή χωμάτινο διάδρομο. Μετά από λίγα μέτρα έχουμε 2η μικρή κατάβαση τριών μέτρων. Συνεχίζουμε για λίγο σε αγωγό όπου στα δεξιά του υπάρχει στενή συνέχεια. Εκεί θα συναντήσουμε και τη μεγαλύτερη κατάβαση των 7 μέτρων για να καταλήξουμε σε διάκλαση. Λίγο πριν τον πάτο υπάρχει μικρή συνέχεια που οδηγεί σε στένωμα με διάκοσμο. Το μήκος της διάκλασης είναι στα 6 μέτρα περίπου. Λιγοστός διάκοσμος που αποτελείται κυρίως από κοράλια και αρκετή λάσπη.
  • Ζαρκαδί ΙΙ: Μικρή κατάβαση 6 μέτρων που οδηγεί σε ένα θάλαμο χωρίς συνέχεια ωστόσο.

Παρακάτω παρουσιάζουμε έναν πίνακα με τα σπήλαια της περιοχής που έχει εξερευνήσει ο σύλλογος:

Η περιοχή είναι πολλά υποσχόμενη και η καταγραφλη συνεχίζεται..

Μικρό & Μεγάλο σπήλαιο, Πάχνη Ξάνθης

Posted on by

Ο σύλλογος επισκέφτηκε στις 04 Οκτώβρη την απομονωμένη Ξάνθη και τα Πομακοχώρια της. Εκεί βρίσκονται δύο πολύ όμορφα σπήλαια με εύκολη πρόσβαση. Συγκεκριμένα λίγο μετά το Πομακοχώρι της Πάχνης στην Ξάνθη και πάνω στο δρόμο θα συναντήσουμε την είσοδο του μικρού σπηλαίου, ενώ λίγο πριν το μικρό υπάρχει κοίτη ρέματος, όπου στο δεξί πρανές εντοπίζεται το μεγάλο σπήλαιο της Πάχνης.

Τα σπήλαια διανοίγονται σε ασβεστόλιθο, παρουσιάζουν όμορφο διάκοσμο και αρκετά τεχνικά περάσματα. Τα μέλη του Πρωτέα τα εξερεύνησαν και συμφώνησαν ότι χρειάζεται άλλη μία επίσκεψη προκειμένου να γίνει χαρτογράφηση και μία ολοκληρωμένη φωτογράφηση.

Περιγραφή μεγάλου σπηλαίου: Αν και έχει οριζόντια είσοδο το σπήλαιο διαρκώς κατηφορίζει. Αρχικά παρουσιάζει ένα κατηφορικό θάλαμο με καταπτώσεις και ογκόλιθους. Κατόπιν έχει απότομο κατέβασμα 2 μέτρων σε πεσμένο βράχο που χρειάζεται προσοχή. Έπειτα συναντάμε μεγάλο θάλαμο που σε ένα σημείο του στο δάπεδο μας δίνει μία ακόμα κατηφορική συνέχεια. Μέχρι αυτό το σημείο υπάρχει απουσία διάκοσμου. Στη συνέχεια ωστόσο το σπήλαιο αποκτάει μεγαλύτερο ενδιαφέρον αφού ο θάλαμος που ακολουθεί έχει καταστόλιστο δάπεδο. Ένα ακόμα τεχνικό και στενό πέρασμα μας οδηγεί σε νέο θάλαμο με πλούσιο διάκοσμο, ενώ συνεχίζοντας μετά από ένα ακόμα τεχνικό πέρασμα φτάνουμε σε θάλαμο εντυπωσιακών διαστάσεων. Από εκεί υπάρχουν αρκετά σημεία για εξερεύνηση. Ένα από αυτά και μάλλον το μεγαλύτερο συνεχίζει με τη μορφή ενός μικρού φαραγγιού. Μέτα από κάποιες στροφές προοδευτικά τερματίζει.

όμορφος λιθοματικός διάκοσμος
στενό και τεχνικό πέρασμα
ακόμα ένα στενό πέρασμα
εντυπωσιακός θάλαμος προς το τέλος του σπηλαίου

Περιγραφή μικρού σπηλαίου: Πρόκειται για τεχνικό σπήλαιο με περάσματα που χρειάζονται προσοχή. Αρχικά θα κατεβούμε με αντιστήριξη 2 μέτρα και κατόπιν θα βρούμε στενό πέρασμα. Μετά το πέρασμα εισερχόμαστε σε μεγάλο θάλαμο με πλούσια διάκοσμο. Συνεχίζουμε να κατηφορίζουμε και μετά από 2ο στενό και κατηφορικό πέρασμα μπαίνουμε σε θάλαμο με διατομή σαν υπόγειου φαραγγιού. Ο διάκοσμος συνεχίζει να εντυπωσιάζει με εναλλαγή καφέ και άσπρων σπηλαιοθεμάτων. Στο τέλος του διάδρομου υπάρχει κατάβαση 4 μέτρων που απαιτεί τη χρήση σχοινιού. Το σπήλαιο συνεχίζει σαν υπόγειο φαράγγι, ενώ σχηματίζει και άλλη κατεβασιά αμέσως μετά. Μέλη του Πρωτέα το εξερεύνησαν το Σεπτέμβρη του 2020.

Η είσοδος
το στενό πέρασμα που ακολουθεί

Σειρά online παρουσιάσεων από τον Πρωτέα!

Posted on by

Ο σύλλογος μας ξεκίνησε την πρωτοβουλία να πραγματοποιήσει online ομιλίες μέσω streaming. Παρακάτω παρουσιάζουμε τους ομιλητές και τα θέματα που παρουσίασαν:

Όλυμπος: Κοιτώντας πέρα από τις κορυφές, ομιλητής: Μιχάλης Στύλλας

Ο Μιχάλης Στύλλας είναι διδάκτωρ Γεωλογίας (Α.Π.Θ.) με μεταπτυχιακό στην Ωκεανογραφία (Oregon State University). Τους περισσότερους μήνες του χρόνου ζει στον Όλυμπο, ως υπεύθυνος του καταφυγίου «Χρήστος Κάκκαλος» και με βάση τον Όλυμπο πραγματοποιεί συχνά ταξίδια σε ψηλά βουνά σε όλο τον κόσμο. Είναι ένας από τους εννέα Έλληνες ορειβάτες, που κατάφεραν το 2004 να ανέβουν στην ψηλότερη κορυφή του κόσμου, στο Έβερεστ. Όπως λέει ο ίδιος “Το 2016, αναζήτησα μεταδιδακτορικό (post doc) και κάποια χρηματοδότηση για να μελετήσω τις κλιματικές αλλαγές στον Όλυμπο. Όπερ και εγένετο.Ο παγετώνας, όπως αλλάζει το κλίμα και αυτός λιώνει, αφήνει τελικά κάποια υπολείμματα, κάποιες «τελικές θέσεις», που στην επιστημονική ορολογία λέγονται μοραίνες. Στον Όλυμπο ήταν πολύ εμφανή τα σημάδια αυτών γιατί ήταν πολύ πρόσφατος ο παγετώνας- υπάρχουν ακόμη «αιώνια χιόνια» στα Μεγάλα Καζάνια του Ολύμπου, ως υπολείμματα του τελευταίου παγετώνα που υπήρχε εκεί έως τον 13ο αι. μ.Χ. Και στα τέλη του 19ου αιώνα οι πρώτοι χαρτογράφοι και γεωλόγοι επισκέπτες του Ολύμπου αναφέρουν μόνιμους πάγους στα Μεγάλα Καζάνια, υπολείμματα των παγετώνων της Μικρής Παγετωνικής Περιόδου (Little Ice Age).”

Το χρυσοφόρο Παγγαίο και αρχαία μεταλλεία, ομιλητής: Μάρκος Βαξεβανόπουλος

Το όρος Παγγαίο παρουσιάζεται στα γραπτά των αρχαίων συγγραφέων ως μία από τις πλέον χρυσοφόρες περιοχές του ελληνικού χώρου. Ο Ηρόδοτος περιγράφει την πορεία του Ξέρξη που περνά από τα φρούρια των Πιερέων αφήνοντας στο δεξί του χέρι το Παγγαίο, όρος απέργων (κατεργαστών), μέγα και ψηλό, με μεταλλεία χρυσού και αργύρου. Θα παρουσιαστούν τα αρχαία μεταλλεία και οι μεταλλουργικές θέσεις καθαρισμού και εκκαμίνευσης του μεταλλεύματος που μελετήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή του Παγγαίου.                                                                                      Ο Μάρκος Βαξεβανόπουλος απέκτησε το πτυχίο και το μεταπτυχιακό του στη Γεωλογία στο Τμήμα Γεωλογίας του Α.Π.Θ., ενώ το 2017 ολοκλήρωσε στο ίδιο τμήμα τη διδακτορική του διατριβή με θέμα «Αρχαία μεταλλευτική δραστηριότητα στο όρος Παγγαίο». Έχει συγγράψει αριθμό εργασιών και έχει πραγματοποιήσει παρουσιάσεις σε διεθνή συνέδρια σχετικά με την αρχαία μεταλλευτική και μεταλλουργία, καθώς επίσης με την αρχαία λατόμευση, την αναζήτηση αρχαίων πρώτων υλών, τη σπηλαιολογία και την παλαιοντολογία. Έχοντας βαθιά γνώση του Παγγαίου και των μεταλλείων του, η παρουσίασή κινείται γύρω από τη διδακτορική διατριβή του.

Ξενάγηση στον κόσμο των νυχτερίδων, ομιλητής: Παναγιώτης Γεωργακάκης

Οι νυχτερίδες είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε αριθμό ειδών ομάδα θηλαστικών στη γη. Εν τούτοις, είναι απεχθείς σε πολλούς ανθρώπους του δυτικού κόσμου, λόγω του νυκτόβιου χαρακτήρα τους και των παρανοήσεων που τις συνοδεύουν. Θα παρουσιαστούν στοιχεία της βιολογίας των χειροπτέρων και θα αναπτυχθούν οι σχέσεις τους με τον άνθρωπο, κυρίως όσον αφορά την επιστημονική τους σημασία, την οικονομική τους αξία αλλά και το υγειονομικό τους ενδιαφέρον. Επίσης, θα συζητηθούν οι ανάγκες προστασίας των νυχτερίδων και διαχείρισης των βιοτόπων τους και θα παρουσιαστεί το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE GRECABAT το οποίο υλοποιείται στην Ελλάδα από διάφορους φορείς, αλλά και σε συνεργασία με τους σπηλαιολόγους της χώρας.             Ο Παναγιώτης Γεωργιακάκης σπούδασε Βιολογία στο ΕΚΠΑ και ακολούθως Διαχείριση Παράκτιων και Χερσαίων Βιολογικών Πόρων – Περιβαλλοντική Βιολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Το 2009 ολοκλήρωσε τη Διδακτορική του Διατριβή με θέμα: “Γεωγραφική κατανομή, ακουστικός προσδιορισμός και οικολογία των χειροπτέρων της Κρήτης”. Από το 2002 ασχολείται συστηματικά με την οικολογία, τη συστηματική και τη διαχείριση των νυχτερίδων στην Ελλάδα και την Κύπρο. Ερευνητική του στέγη αποτελεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ συνεργάζεται και με άλλα πανεπιστήμια της χώρας και με εταιρείες που εξειδικεύονται στην μελέτη και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής της UNEP-EUROBATS και μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρίας.

Τα σπήλαια ως φορείς διατήρησης της ιστορίας, ομιλητής: Σταύρος Ζαχαριάδης

Τα σπήλαια αποτέλεσαν διαχρονικά κλειστά σύνολα, που διατήρησαν, λόγω των συνθηκών και της περιορισμένης προσβασιμότητας άθικτη την πληροφορία για την ανθρώπινη δραστηριότητα, περιστασιακή ή με διάρκεια. Η μελέτη του υλικού από σπηλαιώδεις θέσεις είναι περιορισμένη, ωστόσο έχει αποδώσει στην έρευνα δυσανάλογα πολλές πληροφορίες. Η σπηλαιολογική κοινότητα μοιράζεται με τον κόσμο την ευθύνη για την διατήρηση, τον εντοπισμό αλλά και την κοινοποίηση της πληροφορίας αυτής. Ο Σταύρος σπούδασε αρχαιολογία στη Θεσσαλονίκη, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Ειδικεύεται στη μελέτη της κεραμικής της ύστερης αρχαιότητας με βασικό χώρο έρευνας του Φιλίππους αλλά και τη Θεσσαλονίκη. Εργάστηκε σε πολλές ανασκαφές και άλλα αρχαιολογικά έργα στη Β. Ελλάδα ενώ παραμένει ενεργό μέλος της σπηλαιολογικής κοινότητας από το 2002, με συμμετοχή σε διάφορα project που ολοκληρώθηκαν ή βρίσκονται υπό εξέλιξη

Steinbockschacht – 1 km deep cave in the Alps, ομιλητής: Lukas Plan

Since 2011, Steinbockschacht has been explored and in September 2018 an international team of cavers surpassed the 1 km mark. The cave is now 1082 m deep and 2.5 km long. There are several continuations including ones that lead further down. The cave is characterised by a short horizontal part slightly below the entrance level and up to 250 m deep pits. Only at around 180 m below the entrance, the pits are separated by significant horizontal canyons. Furthermore, the Hochschwab karst massif and its almost 1000 documented caves are characterised and its significance for the water supply of the city of Vienna are highlighted. Lukas Plan is exploring caves since 1990. He finished his PhD in Geology on a karst-related topic in the Hochschwab region in 2007. Since 2008 he is scientist at the Natural History Museum Vienna at the Karst and Cave Group.

Επίσης στο κανάλι θα βρείτε και παρουσιάσεις που γίνανε στο σύλλογο και καταγράφτηκαν, οπότε τις παρουσιάζουμε και αυτές:

Διατροφή & Σπηλαιολογία, ομιλητής: Βαλεντίνα Δερμιτζάκη

Η διαιτολόγος – διατροφολόγος Βαλεντίνα θα μας μιλήσει για πρακτικά ζητήματα και προβλήματα που αντιμετωπίζουμε κατά την σπηλαιοεξερεύνηση, η οποία είναι μια δραστηριότητα με αυξημένες σωματικές απαιτήσεις. Διεξάγεται σε ιδιαίτερες περιβαλλοντικές συνθήκες αυξάνοντας έτσι τις διατροφικές ανάγκες των συμμετεχόντων. Πως και γιατί αλλάζουν οι θερμιδικές μας ανάγκες; Επηρεάζει η διατροφή την απόδοση μας; Πρακτικές συμβουλές για την προετοιμασία πριν την εξερεύνηση. Αποκατάσταση μετά την εξόρμηση. Τρόποι προετοιμασίας & τρόποι μαγειρέματος κατά την κατασκήνωση πριν & μετά την εξόρμηση σε σπήλαιο.

Παλαιολιθική τέχνη στα σπήλαια της Ευρώπης, ομιλητής: Έλλη Καρκαζή

Ομιλία από τη Δρ ‘Ελλη Καρκαζή, αρχαιολόγος σχετικά με την παλαιολιθική τέχνη και τα ευρήματα που έχουμε συναντήσει σε σπήλαια της Ευρώπης.

Σπηλαιολογικές έρευνες στον Όλυμπο, ομιλητής: Ζάχαρης Αριστείδης

Ομιλία σχετικά με τα σπήλαια του μυθικού βουνού. τον τρόπο δημιουργίας του Ολύμπου, τα πετρώματα του και την μορφολογία του. Ακόμα παρουσιάζονται τα εξερευνημένα σπήλαια περιμετρικά του ορεινού όγκου, καθώς και αυτά στην αλπική ζώνη. Τέλος θα αναφερθεί το χρονικό των εξερευνήσεων από τους σπηλαιολογικούς συλλόγους της Ελλάδας.

Ο Πρωτέας στα Ριζώματα Ημαθείας

Posted on by

Ο σύλλογος επισκέφτηκε τα Ριζώματα Ημαθίας, στους ΒΑ πρόποδες των Πιέριων στις 22-23/09. Μετά από υποδείξεις του Κώστα και Αλέξανδρου Βουβουλή εντόπισε και εξερεύνησε δυο σπήλαια στην περιοχή. Το πρώτο ονομάζεται Ανεμότρυπα και έχει βαραθρώδη είσοδο 7 μέτρων. Διανοίγεται σε σχιστόλιθο και παρουσιάζει ενδιαφέρον και μικρά βάραθρα εντός του. Το δεύτερο σπήλαιο ήτανε μία εντυπωσιακών διαστάσεων δολίνη με το όνομα “Χαντάκι”. Η Ιωάννα αρμάτωσε και η ομάδα κατέβηκε στον πάτο του, που φιλοξενούσε οργιώδη βλάστηση. Σε μία καθαρά γυναικεία υπόθεση, υπεύθυνη ήτανε η Βάσω και την ομάδα πλαισίωναν η Ιωάννα, η Μαρία και η Ειρήνη.

Σπηλαιολογικές εξερευνήσεις στη Δράμα

Posted on by

Ο νομός της Δράμας αποτελείται κυρίως από μάρμαρα, γεγονός που βοηθάει στη δημιουργία σπηλαίων και καρστικών μορφών. Στον ιδιαίτερα ορεινό νομό ανήκει ο επιβλητικός όγκος του Φαλακρού, που δεσπόζει σχεδόν στο κέντρο του. Στα δυτικά τα όρη Μενοίκιο και Όρβηλος τον χωρίζουν από τις Σέρρες, ενώ στα ανατολικά ανήκει μέρος της οροσειράς της Ροδόπης (δάσος Ελατιάς και Φρακτού). Τέλος στη νοτιοανατολική πλευρά ανήκει και ένα μικρό κομμάτι από τα όρη Λεκάνης.

“γεωλογικός χάρτης”

Ο σύλλογος από την ίδρυσή του έχει καταγράψει 13 σπήλαια στο νομό της Δράμας. Έχουνε φωτογραφηθεί στο σύνολο τους, ενώ τα οχτώ τα έχει χαρτογραφήσει. Σχετικά με το είδος στην πλειοψηφία τους είναι βάραθρα (8), ενώ τα υπόλοιπα μοιράζονται στο υπόγειο ποτάμι του Αγγίτη, δύο οριζόντια, ένα μεταλλείο και μία βραχοσκεπή.

“πινακας σπηλαίων”

Θα ξεκινήσουμε με το εντυπωσιακό υπόγειο ποτάμι του Αγγίτη (Μααρά), το οποίο ο σύλλογος  επισκέφτηκε από το πρώτο έτος της ίδρυσής του, το 2010. Έκτοτε έχει θαυμάσει τον εντυπωσιακού μεγέθους αγωγό πολλές φορές, φτάνοντας μέχρι το σιφώνι στα 7800 μέτρα. Το σπήλαιο είναι τουριστικά αξιοποιημένο. Οι επισκέψεις πέραν της τουριστικής διαδρομής ξεκινάνε από ιούνιο και μετά, προκειμένου να είναι προσπελάσιμα τα σιφώνια στα 480, 2650 και 4200 μέτρα.

 

Σχετικά με τα βάραθρα, η Δράμα έχει μερικά από τα βαθύτερα της Μακεδονίας.  Στο Φαλακρό υπάρχει η διάσημη Χιονότρυπα, στο χιονοδρομικό κέντρο, στα 2100μ. Πρόκειται για βάραθρο με εντυπωσιακό άνοιγμα και βάθος 110 μέτρα με πάγο στο εσωτερικό του. Ο πάγος έχει ταπώσει το άνοιγμα του βαράθρου και έχει πάχος 50 μέτρων.. Έτσι μετά την κατάβαση των πρώτων 60 φωτεινών μέτρων, πατάμε το ανώτερο κομμάτι του πάγου. Κάπου ανάμεσα στο βράχο και τον πάγο υπάρχει συνέχεια, που η κατάβαση της μας βάζει στα ενδότερα της Χιονότρυπας, σε ένα εντυπωσιακό θάλαμο από άποψη διαστάσεων και διάκοσμου! Ο σύλλογος έχει χαρτογραφήσει το 2016 το βάραθρο.

η χαρτογράφηση του βαράθρου
η κατάβαση των πρώτων 50 μέτρων και το πάνω στρώμα του πάγου
Πατώντας στον πάγο. Εντυπωσιακό το άνοιγμα της εισόδου
Η κατάβαση για το κάτω και σκοτεινό κομμάτι
ο μεγάλος θάλαμος στα -90μ.
Επιπλέον κατάβαση για τα τελευταία 20 μέτρα
Το κάτω κομμάτι του πάγου
Στα -111 μέτρα, ανάμεσα σε πάγο και βράχο

Το βαθύτερο βάραθρο στο νομό είναι αυτό του “Χρήστου“, βάθους 130μ. Με εντυπωσιακό άνοιγμα, που έχει τη μορφή καταβόθρας, βρίσκεται στον ορεινό όγκο του Αγίου Παύλου, πάνω από το Οχυρό. Εξαιτίας της δύσκολης πρόσβασης και της απομακρυσμένης περιοχής το σπήλαιο μετράει μόλις δύο καταβάσεις. Μία έγινε το 1982 από Γάλλους που είχανε έρθει για αποστολή στον Αγγίτη και μάλιστα είχανε βρει πάγο στον πάτο. Η 2η κατάβαση και πρώτη από Έλληνες σπηλαιολόγους έγινε από τον Πρωτέα το 2016. Ο σύλλογος χαρτογράφησε και φωτογράφησε το εντυπωσιακό βάραθρο. Το χιόνι ωστόσο απουσίαζε. Το όνομα το δώσανε οι Γάλλοι από το άτομο που τους υπέδειξε την είσοδο.

Η χαρτογράφηση
η εντυπωσιακή είσοδος.
αρματώνοντας
το πηγάδι

Άλλα τρία βάραθρα βρίσκονται πάνω από την πόλη της Δράμας, στο ύψωμα του Κορύλοβου, ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί και ως η νότια απόληξη του Φαλακρού. Το βαθύτερο από αυτά είναι το Μεγάλο Κορύλοβου. Μετά από μία κατάβαση 60 μέτρων, το σπήλαιο έχει άλλες 2 συνέχειες σε πιο σύνθετο και στενό περιβάλλον. Η μία φτάνει στα 108 μέτρα και η άλλη στα 98. Το επόμενο βάραθρο του Κορυλόβου είναι το Τετράστομο στα -25 μέτρα. Το σπήλαιο έχει τέσσερις εισόδους. Αποτελούσε σκουπιδότοπο και έπειτα από μία πολύ μεγάλη προσπάθεια το 2012 ο σύλλογος καθάρισε τον πάτο του βαράθρου, ανεβάζοντας με σπηλαιοδιασωστικές τεχνικές κάθε είδους σκουπίδια.. Έκτοτε το σπήλαιο είναι πεδίο εκπαίδευσης για νέους σπηλαιολόγους. Τέλος στην περιοχή υπάρχει και ένα ακόμα μικρό βάραθρο, το “Μικρό Κορύλοβου” με 10 μέτρα βάθος.

Μεγάλο Κορυλόβου

Στην είσοδο
αρχή κατάβασης
τελειώνοντας τα πρώτα 60 μέτρα
στη στενή συνέχεια

Τετράστομο

Ακόμα ένα βάραθρο, το Βαθύσπηλιο, βρίσκεται κοντά στα Κύργια Δράμας. Έχει βάθος 83 μέτρα και ο σύλλογος το χαρτογράφησε και φωτογράφησε αρχές του 2018 με τη σπηλαιολογική ομάδα της Καβάλας. Για την κατάβαση του θα χρειαστούν επτά αλλαγές. Αρκετό γουανό και απουσία διάκοσμου. Το σπήλαιο καταλήγει σε μία μεγάλη και κατηφορική διάκλαση.

Η χαρτογράφηση από Βαθύσπηλιο
στην είσοδο του βαράθρου
μετά την πρώτη αλλαγή
το σπήλαιο κάνει στροφή και γίνεται επικλινές
άλλη μία κατάβαση 20 μέτρων
πριν την τελευταία κατάβαση
η μεγάλη κατηφορική διάκλαση στον πάτο

Επίσης ανάμεσα στα χωριά Καλλίφυτος και Χωριστή υπάρχει άλλο ένα σπηλαιο-βάραθρο με την ονομασία “Του Κοριτσιού η Τρύπα“. Αν και έχει οριζόντια είσοδο μετά από κατηφορική πορεία το σπήλαιο παρουσιάζει τρεις καταβάσεις. Το συνολικό βάθος είναι στα 50 μέτρα περίπου, με τον περισσότερο διάκοσμο που αποτελείται από εντυπωσιακά κοράλια να βρίσκεται στο  τελευταίο κομμάτι. Στο σπήλαιο πραγματοποιήσανε κατάβαση μέλη του Πρωτέα και του ΣΧΟ Καβάλας το 2017. Στόχος η χαρτογράφηση του σπηλαίου.

η είσοδος
Η δεύτερη δεκάμετρη κατάβαση
Διάκοσμος στα τοιχώματα
Η τρίτη και μεγαλύτερη κατάβαση
στη μικρή λίμνη στον πάτο

 

Στα Κύργια υπάρχει και το βάραθρο του Περιστεριώνα με βάθος 39 μέτρα. Ο σύλλογος το έχει καταγράψει και χαρτογραφήσει το 2013.

 

Ο σύλλογος εξερεύνησε το 2017 το οριζόντιο σπήλαιο “Γκιούρ Ντερέ” στους πρόποδες του Μενοίκιου όρους, πάνω από τη Μικρόπολη. Αρκετά ενδιαφέρον σπήλαιο, που στα μισά μετατρέπεται σε ένα υπόγειο φαράγγι. Όμορφος διάκοσμος με ποικιλία σπηλαιοθεμάτων αλλά και πολλά σπασμένα..

Η είσοδος

 

Στα Πηγάδια Δράμας υπάρχει το ομώνυμο σπήλαιο-ορυχείο Πηγάδια. Η είσοδος γίνεται κάτω από το δρόμο και αν και έχει χαρτογραφηθεί τα μέλη συνάντησαν δυσκολίες στην αναπνοή. Πιθανό λόγω της κλειστής εισόδου δεν γίνεται καλός αερισμός εντος του σπηλαίου.

Η είσοδος…
Η ομάδα

 

Στην Αγορά υπάρχει η Διάκλαση του Δρόμου. Είναι μικρό σπήλαιο μήκους 40 μέτρων. Παρουσιάζει μία στενή κατηφορική διάκλαση χωρίς ιδιαίτερο διάκοσμο.

η χαρτογράφηση
η είσοδος

Τέλος στο χωριό της Καλλιθέας υπάρχει η Γκουλιβίτσα. Πρόκειται για βραχοσκεπή όπου δίπλα της περνάει δρόμος. Έχει μεγάλο άνοιγμα και αρκετή βλάστηση στην αρχή. Κατηφορίζει απότομα και οδηγεί σε ένα θάλαμο με λιγότερο φως, όπου και σταματάει.

Στους μελλοντικούς στόχους του συλλόγου είναι αποστολές στο Φαλακρό και τον Όρβηλο, η εξερεύνηση περιοχών στο Νευροκόπι και στο Βώλακα-Γρανίτη, τα σπήλαια του Αγίου Μάρκου και Δράκου, οι ολοκληρώσεις των χαρτογραφήσεων.