Category: Νέα

Εξόρμηση στην καταβόθρα Παπαλάκκος, Εύβοια

Posted on by

Το 3ήμερο 25-28 Οκτωβρίου ο ΠΡΩΤΕΑΣ επισκέφτηκε τη βαθύτερη καταβόθρα της Εύβοιας, τον Παπαλάκκο. Στόχος της αποστολής ήταν η χαρτογράφηση, φωτογράφιση και βιντεοσκόπηση του σπηλαίου. Νέα και παλιά μέλη του ΠΡΩΤΕΑ γέμισαν εμπειρίες από ένα βαθύ και τόσο ιδιαίτερο σπήλαιο που παρόμοιο του δεν υπάρχει στην Βόρεια Ελλάδα. Συμμετείχαν 14 μέλη του ΠΡΩΤΕΑ μαζί με 10 μέλη της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρίας (Ε.Σ.Ε.) και 2 ανεξάρτητους σπηλαιολόγους.

Πως να περιγράψεις ένα τόσο γεμάτο 3ήμερο με λέξεις… το σπήλαιο τόσο ιδιαίτερο, με πανέμορφους σχηματισμούς, παιχνιδιάρικο, γεμάτο ζωή… το μέρος της κατασκήνωσης σε ένα ξέφωτο περιτριγυρισμένο από έλατα και ασβεστόλιθο… η παρέα; ξαναείδαμε τους φίλους μας, γνωρίσαμε νέους, συζητήσαμε, αστειευτήκαμε, μοιραστήκαμε…

Τι άλλο θα μπορούσαμε να ζητήσουμε για να γυρίσουμε πίσω στη βάση μας με χαμόγελα και μια έντονη ανυπομονησία για την επόμενη μας αποστολή!

Μπορείτε να διαβάσετε λεπτομέρειες και να δείτε τη χαρτογράφηση στην έκθεση αποστολής εδώ

Ακολουθούν κάποιες ενδεικτικές φωτογραφίες (photo credits: all team)

 

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

SOSτε την Βαλότρυπα Κεραμιδίου

Posted on by

Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει αγωνία στη σπηλαιολογική κοινότητα καθώς, κάθε φορά πληροφορούμαστε δυστυχώς, πως κάποιο σπήλαιο απειλείται με καταστροφή από μεγάλες εταιρείες που κατακλύζουν τα βουνά μας στήνοντας αιολικές εγκαταστάσεις. Αυτή την φορά ο κώδων του κινδύνου χτυπά στο Μαυροβούνι και σε μια μεγάλη προστατευόμενη περιοχή με αρχαίο δάσος από αιωνόβιες βελανιδιές, απειλούμενες αυτοφυείς ορχιδέες του βορείου Πηλίου και καταφύγιο προστατευόμενων πτηνών και θηλαστικών.  Ανάμεσα σε όλα αυτά, βρίσκεται και η Βαλότρυπα, μέσα στην χωροθέτηση του αιολικού σταθμού “Μαυροβούνι” ανάμεσα στα χωριά Κανάλια και Κεραμίδι, με πλάνο η Α/Γ 12 να τοποθετηθεί σε απόσταση αναπνοής από τις δύο εισόδους του βαράθρου. 

Η Βαλότρυπα, όπου σύμφωνα με τους κατοίκους πήρε το όνομα της από τη πτώση βουβαλιών (βουβαλότρυπα, βαλότρυπα), βρίσκεται στη Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας, στον Δήμο Ρήγα Φεραίου και συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή της κοινότητας Κεραμιδίου. Πρόκειται για το βαθύτερο βάραθρο της Θεσσαλίας, με -264m βάθος και εντάσσεται μέσα στα 30 βαθύτερα σπήλαια της Ελλάδας (Πρωτέας, 2019). 

Όλα τα σπήλαια αποτελούν “ακίνητα Μνημεία Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς” και προστατευόμενους φυσικούς σχηματισμούς – γεώτοπους με ιδιαίτερη επιστημονική, οικολογική, γεωλογική, γεωμορφολογική, ή αισθητική αξία ή συμβάλλουν στη διατήρηση των φυσικών διεργασιών και στην προστασία φυσικών πόρων. Ενέργειες ή δραστηριότητες που μπορούν να επιφέρουν καταστροφή, φθορά ή αλλοίωση των προστατευόμενων φυσικών σχηματισμών, όπως και των προστατευόμενων τοπίων ή των επί μέρους στοιχείων τους, απαγορεύονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις προστασίας της απόφασης χαρακτηρισμού (ν. 1650/86, όπως τροποποιήθηκε με το ν. 3937/11 Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις).

Το τριήμερο 16-18 Μαρτίου ο σύλλογος μας ένωσε τη φωνή του με το σπηλαιολογικό σύλλογο ΕΣΕΘ Χείρων, την ομάδα Serres Action, ανεξάρτητους σπηλαιολόγους από την Αττική και τοπικούς συλλόγους, με σκοπό τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τη βιοποικιλότητα της περιοχής, την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για τα σπήλαια, την ανάδειξη του φυσικού κάλλους του Μαυροβουνίου και την επαγρύπνηση του κόσμου για τη καταστροφή που πρόκειται να επέλθει με τη δημιουργία αιολικών εγκαταστάσεων στην ευρύτερη περιοχή.

valotrypa

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δεδομένων από τη περιοχή περιμετρικά του σπηλαίου, από τους βιολόγους Σαλαβαρίνα Ι. και Γεωργακάκη Π., ήταν άνω των προσδοκιών μας, καθώς συνολικά ηχογραφήθηκαν 14 επιβεβαιωμένα είδη χειρόπτερων, 1 διπλό ζεύγος ειδών και 2 γένη ειδών (Myotis, Plecotus). Από τα είδη της περιοχής, τουλάχιστον 6 συμπεριλαμβάνονται στο παράρτημα II της Οδηγίας των Οικοτόπων 92/43/ΕΕ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (Κύρωση από Ελλάδα: ΚΥΑ 33318/3028/1998), είναι δηλαδή είδη για τα οποία πρέπει να θεσπιστούν περιοχές προστασίας (Σαλβαρίνα, 2024). 

Η χαρά μας όμως για τη την επιτυχημένη συλλογή δεδομένων, γρήγορα επισκιάστηκε από ένα πιο έντονο συναίσθημα ανησυχίας… τι θα γίνει αν το πλάνο εγκατάστασης του αιολικού πάρκου πραγματοποιηθεί; Τώρα που γνωρίζουμε τη βιοποικιλότητα της περιοχής, έχουμε μεγαλύτερη υποχρέωση να τη προστατέψουμε!

Στα παρακάτω link μπορείτε να βρείτε:

Ολόκληρη την έκθεση αποστολής Save Βαλότρυπα 2024

Την έκθεση αναφοράς από τη βιολόγο Σαλβαρίνα Ι.

Την έκθεση του Δρ. Γεωργακάκη Π.

 

Τα σπήλαια δεν έχουν φωνή, εμείς όμως έχουμε…

 

Κείμενο : Σπηλαιολογία Θεσσαλονίκης Πρωτέας & Εταιρεία Σπηλαιολογικών Ερευνών Χείρων

Don’t Look…. Karst!

Gallery

Προτείναμε στον Χρήστο να μας κάνει μια παρουσίαση, τη Τρίτη 28 Νοεμβρίου… με θέμα ελεύθερο να επιλέξει ο ίδιος, καθώς να μάθουμε νέα πράγματα και να ανοίξουμε τους ορίζοντες μας, είναι ο σκοπός μας….
Εντύπωση μας έκανε ο τίτλος “Don’t Look…. Karst!” και το κείμενο που μας έστειλε “Παραφράζοντας την ταινία του Di Caprio, ελάτε να μιλήσουμε για την κλιματική αλλαγή και τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει το καρστ και ειδικότερα το υπόγειο καρστικό νερό.”
.
Δεδομένα, αποτελέσματα μελετών, συμπεράσματα όχι και τόσο ευοίωνα για τα επόμενα χρόνια από την επιστημονική κοινότητα… και όμως – όπως και στη κινηματογραφική ταινία – οι επιστήμονες προειδοποιούν για τον επικείμενο κίνδυνο, αλλά δεν εισακούονται…
Όμως μπορούμε να δράσουμε εμείς, οι σπηλαιοεξερευνητές που πρώτοι βλέπουμε τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής μέσα στα υπόγεια συστήματα… μπορούμε να υιοθετήσουμε τη προστασία των καρστικών μορφών ως βίωμα μας, να ενεργοποιηθούμε και να μιλήσουμε δυνατά, να ενημερώσουμε τον υπόλοιπο κόσμο και να διαφυλάξουμε τον φυσικό μας πλούτο και το πολύτιμο νερό!
.
Ευχαριστούμε τον Δρ. Χρήστο Πέννο, μέλος του συλλόγου μας και πρόεδρο της Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας Ελλάδος, που για ακόμη μια φορά μας μετέφερε, με τόσο κατανοητό τρόπο, την υπάρχουσα κατάσταση.

Ραδόνιο – Το φυσικό ραδιενεργό αέριο

Posted on by
Μια ακόμη παρουσίαση – συζήτηση στα γραφεία του συλλόγου μας, αυτή τη φορά για ένα θέμα λίγο διαφορετικό από αυτά που είχαμε τη χαρά να ακούσουμε τα προηγούμενα χρόνια….
Τη Τρίτη 14 Νοεμβρίου 2023, καλέσαμε τον Δρ Ιωάννη Καΐσα, επίκουρο καθηγητή του Εργαστηρίου Πυρηνικής Τεχνολογίας του Α.Π.Θ., να συζητήσουμε για το ραδόνιο, τις επιπτώσεις του στην ανθρώπινη υγεία, την εκροή του ραδονίου από το υπέδαφος, την συγκέντρωσή του σε κλειστούς χώρους και τους τρόπους μετρίασης υψηλών συγκεντρώσεων. Φυσικά ακολούθησε συζήτηση για τη σχέση του ραδονίου με τα σπήλαια και για το αν και πόσο επηρεαζόμαστε εμείς οι σπηλαιοεξερευνητές!
Λίγα λόγια για το ραδόνιο 222: είναι ένα φυσικό ραδιενεργό αέριο που είναι άοσμο, άχρωμο και άγευστο, προέρχεται από τη διάσπαση του ουρανίου 238 και βρίσκεται στα πετρώματα. Το ραδόνιο διαχέεται από τα πετρώματα και συσσωρεύεται σε κλειστούς χώρους σε επίπεδα συγκεντρώσεων που ποικίλουν, ανάλογα με το γεωλογικό υπόστρωμα και την κατασκευή (όταν πρόκειται για κτίριο). Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι το ραδόνιο του αέρα των εσωτερικών χώρων είναι υπεύθυνο για το μεγαλύτερο ποσοστό της φυσικής έκθεσης σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες. Η εισπνοή αέρα με μεγάλες συγκεντρώσεις ραδονίου για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα. Επιπλέον, οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει μια αλληλεπίδραση του καπνίσματος με το ραδόνιο: Το κάπνισμα πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα σε ένα περιβάλλον με υψηλή συγκέντρωση ραδονίου.
Ευχαριστούμε πολύ τον Δρ Ιωάννη Καΐσα για την αποδοχή της πρόσκλησης, τις πληροφορίες που μοιράστηκε μαζί μας και τη τόσο εποικοδομητική συζήτηση που είχαμε!
Επισυνάπτουμε τη Παρουσίαση Ραδόνιο σε μορφή pdf.

Το βαθύτερο σπήλαιο της Θεσσαλίας απειλείται από τη βιομηχανία των «αιολικών πάρκων»

Το βάραθρο Βαλότρυπα*, με βάθος -264m (Πρωτέας, 2019) βρίσκεται στο όρος Μαυροβούνι του Ν. Μαγνησίας, που αποτελεί φυσική συνέχεια του βόρειου Πηλίου.

Η είσοδος του βαράθρου βρίσκεται εντός της χωροθετημένης περιοχής αιολικού πάρκου, γεγονός το οποίο δεν αναφέρεται στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου, παρόλο που αποτελεί ακίνητο Μνημείο Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς (Σύμβαση για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, Παρίσι, 1972).

Εικόνα 1. Θέση εισόδου Βαλότρυπας σε σχέση με τις θέσεις των Α/Γ (πράσινα τρίγωνα) (Γεωπληροφοριακός Χάρτης ΡΑΕ (https://geo.rae.gr)

Η περιοχή βρίσκεται εντός των ορίων δύο περιοχών του Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000, της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την Ορνιθοπανίδα (Οδηγία 2009/147/ΕΚ), με κωδικό GR1420006 και ονομασία «Όρος Μαυροβούνι» καθώς και εντός της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης – Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (Οδηγία 2009/147/ΕΟΚ) με κωδικό GR1420004 και ονομασία «Κάρλα -Μαυροβούνι – Κεφαλόβρυσο Βελεστίνου – Νεοχώρι» και αποτελούν Περιοχές Προστασίας της Βιοποικιλότητας, με βάση τις διατάξεις του Ν. 4685/2020.

Η ευρύτερη περιοχή παρουσιάζει έντονα καρστικοποιημένες γεωμορφές τόσο επίγειες (όπως δολίνες κ.α.) όσο και υπόγειες (περισσότερα από 15 σπήλαια). Στην ΜΠΕ αξιοποιήθηκαν μεν οι γεωλογικοί χάρτες για την αναγνώριση των πετρωμάτων, αλλά δεν ζητήθηκε ποτέ η γνώμη ειδικών επιστημόνων σχετικά με την αξία του καρστικών γεωμορφών και τη σημασία τους στην υδρολογία της περιοχής. Ανάλογη τακτική ακολουθήθηκε και για τις νυχτερίδες, οι οποίες δεν εξετάστηκαν καθόλου κατά την ΜΠΕ αν και είναι γνωστό ότι οι ανεμογεννήτριες είναι παράγοντας αύξησης της θνησιμότητας για αρκετά από τα είδη της Ελλάδας (Επιπτώσεις των αιολικών πάρκων της Θράκης στα Χειρόπτερα, WWF 2011).

Ως αναγνωρισμένο σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα έχουμε ως σκοπό την ανάδειξη και διάδοση της σπηλαιολογίας, αλλά και την προστασία των καρστικών μορφών. Αναγνωρίζουμε τη σοβαρότητα της ενεργειακής κρίσης και την αναγκαιότητα απεξάρτησης της κοινωνίας από τις ορυκτές πηγές, εκφράζουμε όμως την έντονη ανησυχία μας καθώς οι αιτήσεις για έργα αυτού του τύπου εκτείνονται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της μη δομημένης Ελλάδας, συχνά εντός ορίων προστατευόμενων περιοχών και χωρίς κανέναν κεντρικό σχεδιασμό.

Ο σύλλογος συμμετέχει στο τριήμερο υπεράσπισης του Μαυροβουνίου στις 28-29/09 & 01/10 για την ανάδειξη του πολύπλευρου ζητήματος και την προβολή του τόπου και επιφυλασσόμαστε για την χρήση κάθε νόμιμου μέσου.

Εικόνα 2. Άποψη από τη τελευταία κατάβαση, λίγο πριν το βαθύτερο σημείο του σπηλαίου

*Έκθεση αποστολής Βαλότρυπα (Σπηλαιολογία Θεσσαλονίκης Πρωτέας, 2019)

εκ μέρους του Δ.Σ.

Ολοκλήρωση σεμιναρίου Β’ επιπέδου (Ομαδαρχών)

Posted on by

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το σεμινάριο Β’ επιπέδου (Ομαδαρχών) που διοργάνωσε ο σύλλογος μας, το χρονικό διάστημα από 01 Οκτωβρίου έως και 06 Νοεμβρίου 2022.

Την επίβλεψη και οργάνωση του σεμιναρίου, ανέλαβε ο  Σωτηριάδης Γεώργιος, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτές Μαργιόλη Αλέξανδρο και Πασπαλιάρη Νίκο.

Η ύλη του σεμιναρίου περιλάμβανε 7 δίωρες θεωρητικές εισηγήσεις (μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας) με θέματα όπως Σπηλαιολογικά Υλικά, Στοιχεία Γεωλογίας, Κόμποι – Αγκυρώσεις και θεωρία Αρματώματος, Οργάνωση Αποστολών, Χαρτογράφηση και Ατυχήματα – Πρόληψη και Σπηλαιοδιάσωση.

Η πρακτική εξάσκηση πραγματοποιήθηκε σε σπήλαια και  τεχνικά πεδία της Βόρειας Ελλάδας. Συγκεκριμένα επισκεφτήκαμε τα σπήλαια Αρκουδόλακα (Ταξιάρχης Χαλκιδικής), Περιστεριώνα (Κοκκινόχωμα Καβάλας), Λάκο του Γιοβάνη (Φωλιά Καβάλας), 4στομο (Κορύλοβος Δράμας) και τεχνικά πεδία σε Θεσσαλονίκη και Καβάλα.

Τα μέλη του συλλόγου μας που μετείχαν ως εκπαιδευόμενοι και ολοκλήρωσαν επιτυχώς το σεμινάριο, είναι οι: Αβραμίδης Ηλίας, Κουλέλης Πρόδρομος, Μανώλας Αργύρης, Μυλωνά Ιωάννα, Σεμαλτιανός Νικόλαος, Πολυχρονιάδης Αναστάσιος – πολλά συγχαρητήρια σε όλους!!

Να ευχαριστήσουμε τους εκπαιδευτές μας Μαργιόλη Αλέξανδρο και Πασπαλιάρη Νίκο, που ήρθαν από Αττική και Κρήτη αντίστοιχα, για να μας βοηθήσουν και να μοιραστούν μαζί μας, τις γνώσεις και την πολύτιμη εμπειρία τους! Τον Σωτηριάδη Γιώργο, που τόσα χρόνια μας εκπαιδεύει, μας προετοιμάζει, αλλά και μας φωτογραφίζει! τον Πέννο Χρήστο που για ακόμη μια φορά μοιράστηκε μαζί μας γεωλογικά tips & γνώσεις!

Τέλος, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Πολιτιστικό-Αιμοδοτικό Σύλλογο Ακροβουνίου, την Οικολογική Κίνηση Δράμας και τον ΕΟΣ Καβάλας για τη θερμή φιλοξενία στους χώρους τους κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου μας. Και φυσικά την Ευγενία Kuzmina για τις πανέμορφες φωτογραφίες και την παρέα!

Καλά και ασφαλή αρματώματα!

 

 

Συμμετοχή του Πρωτέα στην 20η Π.Σ.Σ. Κεφαλλονιά

Posted on by

…και έφτασε επιτέλους η στιγμή για την 20η Πανελλήνια Σπηλαιολογική Συνάντηση! τη διοργάνωση είχε αναλάβει ο ΣΠΕΛΕΟ, γιορτάζοντας επί της ευκαιρίας και τα 40 χρόνια από την ίδρυση του. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο νησί της Κεφαλλονιάς και συγκεκριμένα στη Σάμη, το χρονικό διάστημα από 31 Αυγούστου έως και 4 Σεπτεμβρίου. Το νησί μας πρόσφερε σπήλαια σχεδόν σε όλους τους σχηματισμούς, οριζόντιας ανάπτυξης, δολίνες, υποβρύχια… πανέμορφες παραλίες με καταγάλανα νερά… τη Κεφαλληνιακή Ελάτη στα δάση του όρους Αίνου.

Η χαρά μας βέβαια ήταν διπλή καθώς συναντήσαμε αρκετούς φίλους από τα παλιά, αλλά και γνωρίσαμε νέους από άλλους σπηλαιολογικούς συλλόγους της χώρας μας. Συζητήσαμε για τη προστασία των σπηλαίων, αλλά και για τις μεγάλες αποστολές στον Γουργούθακα και τις Στέρνες στα Λευκά Όρη.

Ευχαριστούμε τον ΣΠΕΛΕΟ, που παρά τις δυσκολίες, κατάφερε να διοργανώσει τη συνάντηση και να μας δώσει την ευκαιρία να ανταμώσουμε ξανά!

Σε αναμονή πλέον για την 21η Πανελλήνια Σπηλαιολογική Συνάντηση!

Σπηλαιολογικές έρευνες στο βορειοανατολικό Όλυμπο, Πέτρα-Βροντού

Posted on by

Φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την 1η επίσκεψη του συλλόγου στη Βροντού στον Όλυμπο. Ο σύλλογος πρωτοπισκέφτηκε την περιοχή μετά από κάλεσμα του ΕΟΣ Βροντούς για σπήλαια στην περιοχή. Από τότε μέχρι σήμερα η εξερεύνηση αυτή δεν έχει τελειώσει ακόμα και η καταγραφή συνεχίζεται. Η κροκαλοπαγής αυτή μεριά του Ολύμπου, ανάμεσα στην Πέτρα και τη Βροντού δηλαδή,  δείχνει μέχρι στιγμής να συγκεντρώνει σεβαστό αριθμό σπηλαίων σε σχέση με τον υπόλοιπο ορεινό όγκο. Ας πάρουμε τα πράματα από την αρχή..

Χρονικό εξερευνήσεων:

2012: Τον Οκτώβρη του 2012 ο σύλλογος δέχτηκε κάλεσμα από τον ΕΟΣ Βροντούς και συγκεκριμένα από το Γιώργο Σπανό και το Γιάννη Γάκη για σπήλαια στην περιοχή. Ανταποκρίθηκε άμεσα και έτσι το πρώτο σπήλαιο που εξερευνήθηκε ήταν η Τσαπουρνιά, ένα βάραθρο 20 μέτρων. Την επόμενη μέρα θα εξερευνηθούν άλλα δύο οριζόντια (Χάνι και  Μάρως Κελί) και το βάραθρο Σάκη Χωράφι.

2014: Εξερεύνηση του βάραθρου Χτένια, πολύ κοντά στο Χάνι. Τον ίδιο χρόνο θα εξερευνηθεί και το εντυπωσιακό βάραθρο της Κούτρας.

2015: Ο σύλλογος θα διοργανώσει πανελλήνια σπηλαιολογική συνάντηση στη Βροντού, που βασίστηκε στα παραπάνω σπήλαια

2017: Εξερεύνηση στην περιοχή μεταξύ Πέτρας και Κοκκινοπλού μετά από συννενόηση του Στίκου Νικόλαου. Έγινε καταγραφή στο βάραθρο “Ψαρρά”, και στο οριζόντιο Γκούβα λα Τσάρα.

2019: Ο σύλλογος θα επιστρέψει μετά από κάλεσμα του Αντρέα Τζανουδάκη και με έδρα το χωριό της Πέτρας θα εξερευνήσει σε ένα ιδιαίτερα παραγωγικό διήμερο τα σπήλαια: Άρτεμης, Κουμάσια, Αρίκι, Γούρνες, Βαθύλακκος.

2020: Θα εξερευνηθούν δύο ακόμα βάραθρα στην περιοχή “Καρανίκα”, με ονομασίες Πελέ και Λυκαντώνη.

2021: Εξερεύνηση δύο μικρών βαράθρων στα Κρεββάτια και ενός ακόμα στο Μαστορούλι, δίπλα στο δρόμο.

2022: Εξερεύνηση Ζαρκαδί Ι και ΙΙ.

Παρακάτω παρουσιάζουμε ένα χάρτης με την κατανομή των σπηλαίων. Οι εξερευνήσεις σε Κοκκινοπλό και Κρεββάτια δεν είναι στο χάρτη μιας και είναι εκτός της περιοχής ενδιαφέροντος:

Αναλυτική παρουσίαση σπηλαίων:

  • Τσαπουρνιά:  Έχει συνολικό βάθος 30μ και αφού φτάσουμε στον πάτο του συνεχίζει για λίγο προς δύο κατευθύνσεις. Προς τη μία υπάρχει μεγάλη διάκλαση με μήκος 30 μέτρα. Στην άλλη πλευρά συναντάμε κατακριμνήσεις που σχηματίζουν στενά περάσματα και πολύ μικρούς θαλάμους. Το πέτρωμα είναι ασβεστόλιθος ενώ υπάρχει σταγονοροή. Ύπαρξη διάκοσμου, όπως αρκετές κουρτίνες, κοράλια, σταλαγμίτες και σταλακτίτες. Επίσης στον πάτο βρέθηκαν πολλά οστά ζώων, λίγες νυχτερίδες και δολιχόποδα.
Η ομάδα της 1ης εξερεύνησης 10/2012
Άποψη της εισόδου
τα πρώτα μέτρα της κατάβαησης
Η Τσαπουρνία στα ενδότερα
Η αλλαγή πριν την τελική κατάβαση
στον τελικό θάλαμο
  • Χάνι (Πεντάστομο): Σπήλαιο στους πρόποδες της ΒΔ πλευράς του Ολύμπου, κοντά στη Βροντού. Έχει 4 κατακόρυφες εισόδους και μία οριζόντια. Διανοίγεται σε κροκαλοπαγές και αποτελείται από ένα μεγάλο θάλαμο. Στη βάση της μίας πλευράς του υπάρχει μικρή οριζόντιο τρύπα, όπου συνεχίζει σε πιο στενό μοτίβο. Εκεί βρίσκεται και λίγος σπηλαιοδιάκοσμος σε σχέση με το μεγάλο θάλαμο. Αρκετά κοντά στο βάραθρο Χτένια.
η οριζοντια είσοδος
προς το στενό κομμάτι
  • Κούτρα: Εντυπωσιακό βάραθρο με άνοιγμα μεγάλων διαστάσεων. Συγκεκριμένα πρόκειται για δολίνη, όπου έχει καταρρεύσει η οροφή της (δολίνη εγκατακρήμνισης). Το άνοιγμα της είναι 35×25 μέτρα και το βάθος 20μ. Στον πάτο υπάρχουν τα τεράστια κομμάτια της οροφής που έπεσε αλλά και οργιώδης βλάστηση που παραπέμπει σε τροπικά μέρη εκτός Ελλάδος.
  • Σάκη Χωράφι: Βάραθρο 20 μέτρων στη γειτονία με τα Χτένια και το Χάνι. Αρχικά έχει μία κατάβαση 5 μέτρων και μετά ακολουθεί οριζόντιo κομμάτι με κλίση για 5 μέτρα. Στη συνέχεια υπάρχει στενό πέρασμα με διάκοσμο όπου στο τέλος του βρίσκουμε άλλη μία κατάβαση 15 μέτρων περίπου. Το σπήλαιο καταλήγει σε στενό διάδρομο (διάκλαση), ο οποίος προοδευτικά στενεύει και από τις δύο μεριές του. Η μία πλευρά έχει μικρό και στενό βάραθρο 3 μέτρων. ΌΜορφος διάκοσμος στα τοιχώματα της διάκλασης. Στην αρχή το πέτρωμα είναι κροκαλοπαγές, ενώ μετά συναντάμε ασβεστόλιθο.
  • Χτένια: Το βάραθρο βρίσκεται στο ΒΑ Όλυμπο, ανάμεσα στα χωριά Βροντού και Πέτρα. Έχει συνολικό βάθος 30 μέτρα και ο πάτος έχει τη μορφή διάκλασης. Στο δεξί κομμάτι υπάρχει και 2η μικρή κατάβαση, η οποία οδηγεί σε μικρό θάλαμο πλούσιο σε διάκοσμο με κουρτίνες και κολώνες. Το αριστερό κομμάτι προχωράει για λίγο χωρίς συνέχεια ή διάκοσμο αλλά με πολλά οστά ζώων.
  • Λυκαντώνη: Πρόκειται για κατακόρυφο σπήλαιο βάθους 17 μέτρων στη βόρεια πλευρά του Ολύμπου. Αρχικά κατεβαίνουμε 5 μέτρα, όπου συνεχίζουμε σε επικλινές βράχο με φερτά υλικά. Μετά από άλλα πέντε μέτρα υπάρχει αλλαγή και κατάβαση 7 μέτρων που οδηγεί και στον τελικό θάλαμο του σπηλαίου. Εκεί βρέθηκαν πολλά οστά, σκουπίδια και ένα σχοινί. Το πέτρωμα είναι κροκαλοπαγές αλλά στον τελικό θάλαμο υπάρχει εναλλαγή πετρώματος.
  • Πελέ: Το σπήλαιο βρίσκεται στην τοποθεσία Καρανίκα, ΒΑ της Βροντού.  Πρόκειται για μονοκόμματο βάραθρο βάθους 15 μέτρων. Στην αρχή έχει τη μορφή στενού αγωγού και μετά από πέντε μέτρα ανοίγει σαν θόλος. Η κυκλικής διατομής αίθουσα έχει όμορφο διάκοσμο στα τοιχώματα αλλά και δυστυχώς αρκετά γραμμένα με σπρέυ και σκουπίδια. Τα μέλη του συλλόγου ανέβασαν τα περισσότερα από αυτά σε δύο επισκέψεις που πραγματοποίησαν. Στο κέντρο βρίσκεται κώνος κορημάτων. Πλευρικά στα τοιχώματα υπάρχει μικρή συνέχεια που οδηγεί σε θάλαμο μέσα σε κατακριμνήσεις.
  • Άρτεμης: Το σπήλαιο βρίσκεται κοντά στην Πέτρα Ολύμπου. Διανοίγεται σε κροκαλοπαγές πέτρωμα και έχει βαραθρώδη είσοδο. Η όδευση εντός πηγαίνει προς τα κάτω μέσα από κατακριμνήσεις και στενά περάσματα, ώσπου φτάνει στα είκοσι μέτρα βάθος, χωρίς τη χρήση σχοινιού ωστόσο. Στο τέλος συναντάμε στενή διάκλαση η οποία προοδευτικά κλείνει. Υπάρχει όμορφος διάκοσμος σε αρκετά σημεία και έντονοι χρωματισμοί στα σπηλαιοθέματα.
  • Αρίκι: Όμορφο βάραθρο βάθους 15 μέτρων περίπου. Στον πάτο υπάρχει μια μεγάλη διάκλαση με διάκοσμο από τη μία μεριά, ενώ από την άλλη υπάρχει στενό πέρασμα και κατόπιν δύο αγωγοί που καταλήγουν σε μικρούς θαλάμους.
  • Κουμάσια: Οριζόντιο σπήλαιο σε χαρακτηριστική τοποθεσία. Αρχικά κινούμαστε σε διάδρομο ορθοφωνικής διαδρομής και σύντομα το ταβάνι χαμηλώνει. Με ύψος οροφής μισού μέτρου θα συρθούμε λίγο μέχρι να κατηφορίσουμε σε άλλο θάλαμο. Από εκεί παρουσιάζονται μικρές διακλαδώσεις, ενώ σε μία από αυτές συναντάμε μεγάλη και στενή διάκλαση. Τεχνικό σπήλαιο με πολλές αντιστηρίξεις και θαλάμους που επικοινωνούν. Μικρή παρουσία διάκοσμου.
Η είσοδος
Η είσοδος
χαμηλή οροφή
Διάκλαση
  • Βαθύλακκος: Πρόκειται για το βαθύτερο σπήλαιο της περιοχής αλλά και όλου του Ολύμπου μέχρι στιγμής. Το βάθος του είναι 66 μέτρα, ενώ έχει και σημεία με περπάτημα. Το συνολικό οριζόντιο ανάπτυγμα είναι 168 μέτρα. Λιγοστός διάκοσμος, αρκετή λάσπη, κατακριμνήσεις και αρκετά στενά σημεία χαρακτηρίζουν τα βάραθρο του Βαθύλακκου.
  • Γούρνες: Μικρό βάραθρο βάθους 5 μέτρων που καταλήγει σε κατηφορικό αγωγό. Μετά από δέκα μέτρα οριζόντιου τμήματος στενεύει και το σπήλαιο τερματίζει. Πολύ κοντά στο Αρίκι.
  • Μάρως Κελί: Μικρό οριζόντιο σπήλαιο που έχει τη μορφή βραχοσκεπής με δύο θαλάμους και διάκοσμο από κουρτίνες.
  • Ζαρκαδί Ι: Κλιμακωτό βάραθρο συνολικού βάθους 15 μέτρων. Αρχικά παρουσιάζει μία κατάβαση 6 μέτρων που καταλήγει σε επικληνή χωμάτινο διάδρομο. Μετά από λίγα μέτρα έχουμε 2η μικρή κατάβαση τριών μέτρων. Συνεχίζουμε για λίγο σε αγωγό όπου στα δεξιά του υπάρχει στενή συνέχεια. Εκεί θα συναντήσουμε και τη μεγαλύτερη κατάβαση των 7 μέτρων για να καταλήξουμε σε διάκλαση. Λίγο πριν τον πάτο υπάρχει μικρή συνέχεια που οδηγεί σε στένωμα με διάκοσμο. Το μήκος της διάκλασης είναι στα 6 μέτρα περίπου. Λιγοστός διάκοσμος που αποτελείται κυρίως από κοράλια και αρκετή λάσπη.
  • Ζαρκαδί ΙΙ: Μικρή κατάβαση 6 μέτρων που οδηγεί σε ένα θάλαμο χωρίς συνέχεια ωστόσο.

Παρακάτω παρουσιάζουμε έναν πίνακα με τα σπήλαια της περιοχής που έχει εξερευνήσει ο σύλλογος:

Η περιοχή είναι πολλά υποσχόμενη και η καταγραφλη συνεχίζεται..

Η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του συλλόγου στην Δρακότρυπα

Posted on by

Την περασμένη Κυριακή (13/02/22) πραγματοποιήθηκε με την παρουσία πολλών μελών του συλλόγου και μη η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του συλλόγου μας, καθώς και η λαχειοφόρος κλήρωση στην Δρακότρυπα Βρασνών. Η σκέψη ήταν να συνδυαστεί η εκδήλωση με την εξερεύνηση ενός εύκολου σπηλαίου, ώστε να μπορούν άτομα που δεν ανήκουν στον σύλλογο να συρθούν μαζί μας και να λασπωθούν…να νιώσουν την εμπειρία ενός σπηλαιοεξερευνητή για μια μέρα και να γνωρίσουν τον σύλλογό μας. Το σπήλαιο της Δρακότρυπας ήταν η πρώτη σκέψη όλων και φυσικά έγινε πράξη.

Αφού χωριστήκαμε σε ομάδες των λίγων ατόμων, ώστε να μην ενοχλήσουμε τις νυχτερίδες που ”κοιμούνται” αυτήν την περίοδο, εξερευνήσαμε το σπήλαιο και βγήκαμε εντελώς λασπωμένοι και με ένα τεράστιο χαμόγελο στο πρόσωπο. Η πρώτη ομαδούλα των τεσσάρων ατόμων μπήκε στο σπήλαιο με σκοπό την καταγραφή και φωτογράφηση των νυχτερίδων για επιστημονικό σκοπό μαζί με την Βιολόγο Δρ. Σαλβαρίνα Ιωάννα, την οποία και ευχαριστούμε πολύ για την παρουσία της και συνεισφορά στον σύλλογο.

Ακολούθησε η κοπή της βασιλόπιτας για τα μέλη του συλλόγου και μοιράστηκαν διάφορα γλυκίσματα και ποτά στους παρευρισκόμενους. Το φλουρί έτυχε η Ταμίας μας, Σοφία Μουλά, η οποία κέρδισε έναν μεγάλο θερμό, προσφορά του καταστήματος Mountain House (Λεωφόρος Κωνσταντίνου Καραμανλή 193, Θεσσαλονίκη)

Σειρά πήρε η κλήρωση των λαχνών με πλούσια δώρα, όπου έτρεχε μερικές μέρες πριν την εκδήλωση. Μάλιστα, έγινε ζωντανή μετάδοση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Πρωτέα, ώστε να πληροφορηθούν άμεσα όσοι αγοράσαν λαχνούς, αλλά δεν κατάφεραν να παρευρεθούν εκείνη την ημέρα. Η μικρή Άσπα, ως η νεότερη της παρέας τράβηξε από το βάζο τους περισσότερους λαχνούς που κληρώθηκαν και έτσι έβαλε κι αυτή το λιθαράκι της στην εκδήλωση μας.

Η εκδήλωση έκλεισε με την επίσκεψή μας στο Μουσείο Ορυκτών & Πετρωμάτων Βρασνών όπου η κυρία Ούτα και κύριος Μιχάλης μας ξενάγησαν στον υπέροχο χώρο που έχουν δημιουργήσει με τον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Βρασνών. Τους ευχαριστούμε που πάντα βρίσκονται εκεί για ό,τι τους ζητήσουμε και μας βοηθούν έμπρακτα!

Θα θέλαμε φυσικά να ευχαριστήσουμε θερμά έναν έναν τους χορηγούς μας για τα δώρα που πρόσφεραν στην λαχειοφόρο μας. Χωρίς αυτούς δεν θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί κάτι αντίστοιχο.

CDC.gr- Εξοπλισμός Υπαίθριων & Θαλάσσιων Δραστηριοτήτων

Lightgear.gr- Είδη Camping- Εξοπλισμός & Αξεσουάρ

Mantemi.gr- Υψηλής ποιότητας μαντεμένια σκεύη

Drive Unlimited- Εκπαίδευση Σκύλου Θεσσαλονίκη

”ΔΟΡΚΑΔΑ” ΚΟΥΛΕΛΗΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ- Παραδοσιακά Προϊόντα Γάλακτος

v15.gr- Outdoor Shop (Ηροδότου 22, Κομοτηνή)

OUT Store- Εξοπλισμός Ορειβασίας (Ερμού 46, Θεσ/νίκη)

Mountain House (Λεωφόρος Κωνσταντίνου Καραμανλή 193, Θεσ/νίκη)

Στου Μουστάκα- Μεζεδοπωλείον (Νέο Αγιονέρι, Κιλκίς)

Cafeteria’s bikes- Τουμπίδης Αθανάσιος

Μανώλας Αργύριος για την προσφορά ελαιόλαδου

 

Να ευχηθούμε καλή και δημιουργική χρονιά με πολλές δραστηριότητες και εξερευνήσεις σε όλους! 

Ο Πρωτέας στην κοπή της πίτας του Μαύρου Βράχου Σιντικής

Posted on by

Στην τελευταία μας εξόρμηση έναν μήνα περίπου πριν, βρεθήκαμε στο Σιδηρόκαστρο Σερρών, μια σχετικά ανεξερεύνητη για τον σύλλογό μας περιοχή, όπου ήρθαμε σε επαφή με τον πρόεδρο του τοπικού σπηλαιολογικού συλλόγου “Μαύρος Βράχος”, τον κύριο Σάββα Ιωαννίδη. Αφορμή ήταν το βάραθρο Ολούκ Ντερέ, που κέντρισε το ενδιαφέρον μας και αποφασίσαμε να το εντοπίσουμε και να το κατέβουμε. Ο σύλλογος, πέραν από μεμονωμένες περιπτώσεις, έχει να επισκεφτεί την περιοχή από το 2014, όταν συμμετείχε στην Πανελλήνια Σπηλαιολογική Συνάντηση που είχε διοργανώσει τότε ο Μαύρος Βράχος.

Αφού εντοπίσαμε το βάραθρο του Ολούκ Ντερέ, μέλη του συλλόγου μας συναντηθήκαμε με τον πρόεδρο του Μαύρου Βράχου και με χαρά δεχτήκαμε από τον κύριο Ιωαννίδη πρόσκληση για τα εγκαίνια και την κοπή της πίτας του συλλόγου τους στις 6 Φεβρουαρίου 2022.

Με αφορμή λοιπόν αυτό το γεγονός, αποφασίσαμε να οργανώσουμε ένα διήμερο στην περιοχή του Σιδηροκάστρου, όπου θα συμπεριλαμβάναμε και την εξερεύνηση ενός σπηλαίου. Ο κύριος Ιωαννίδης μας πρότεινε ένα σχετικά εύκολο και ιδιαίτερο βάραθρο, αυτό του Μαύρου Βράχου, που βρίσκεται στην μέση ενός παλιού λατομείου.

Το βάραθρο του ”Μαύρου Βράχου”, όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται διανοίγεται σε μάρμαρο. Βρίσκεται στη βάση λατομείου δίπλα στο Μαύρο Βράχο και θεωρείται ένα υπογενές σπήλαιο από ανερχόμενα θερμά νερά. Η μοναδικότητά του έγκειται στο γεγονός ότι στο εσωτερικό του εντοπίζεται σιδηρομετάλλευμα, το οποίο έχει οξειδωθεί και παρουσιάζει σπογγώδη όψη. Επάνω στο οξειδωμένο σιδηρομετάλλευμα παρατηρείται ανάπτυξη και εναπόθεση ασβεστιτικού υλικού που το καταστά εξαιρετικά ιδιαίτερο και όμορφο βάραθρο. Κάτι ανάλογο δεν μας είναι γνωστό στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο.

Το σπήλαιο έχει κατακόρυφη πρόσβαση γύρω στα 20 μέτρα, όπου χρειάστηκε να γίνει μία παράκαμψη ώστε να μην τρίβει το σκοινί επάνω στην σκουριασμένη σκαλωσιά που τοποθετήθηκε εκεί παλιότερα για να βγάλουν στην επιφάνεια τα μπάζα που είχαν ρίξει στο βάραθρο από το λατομείο. Συνεχίζει με κατηφορική κλίση για κάποια μέτρα, όπου υπάρχει ένα μικρό κατέβασμα 4 περίπου μέτρων (ακριβές μετρήσεις θα έχουμε με την αποτύπωση της χαρτογράφησης), με χρήση σχοινιού. Έπειτα ξεκινάει ένας οριζόντιος αγωγός με κάποια σημεία που έχουν μικρή κλίση προς τα κάτω και καταλήγει σε μια λιμνούλα. Το αρμάτωμα έγινε από το αμάξι, καθώς δεν μπορούσε να βρεθεί φυσική δεσιά και το πέτρωμα αντιστεκόταν στο δράπανο. Σε αυτό το σημείο, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε πολύ τον Γεώργιο Λαζαρίδη από το Γεωλογικό Α.Π.Θ. για όλες τις πληροφορίες που μοιράστηκε μαζί μας.

Η διαμονή μας έγινε στο πανέμορφο και λειτουργικότατο καταφύγιο σπηλαιολόγων στο Καπνόφυτο Σερρών, δημιούργημα μιας ομάδας μεταπτυχιακών φοιτητών Αρχιτεκτονικής από πανεπιστήμιο της Σουηδίας. Πλέον έχει μετονομαστεί ως ”Καταφύγιο του Λευτέρη” προς τιμήν του αείμνηστου προέδρου του Μαύρου Βράχου Λευτέρη Ελευθεριάδη, που έχει φύγει πια από την ζωή. Την Κυριακή πραγματοποιήθηκε μικρή πεζοπορία από μονοπάτι που μας κατεβάζει στην κοίτη του γειτονικού ρέματος. Εκεί βρίσκεται κρυμμένος ένας όμορφος καταρράκτης 20 μέτρων περίπου, ενώ σημαντικός όγκος πάγου είχε χτιστεί στη βάση του.